گفته می‌شود که معماری مدرن در ساعت سه و سی و دو دقیقه بعد از ظهر روز 15 جولای سال 1972 در یکی از شهرهای آمریکا با انفجار یک مجموعه مسکونی مدرن به پایان رسید. شاید این جمله تا حدی هیجانی و شعارگونه باشد زیرا مطالعات تاریخ معماری نشان می دهد که معماری مدرن همچنان طرف‌داران خود را دارد و آثار آن نیز کماکان پابرجاست. با این‌حال این رخداد نشان دهنده شروع است.
با همین تعبیر ما نیز شاید بتوانیم ادعا کنیم که لغو اجرای خیابان 55 متری در شهر اراک، نقطه پایان دوران خودرومحوری در شهرسازی ایران است. به این تعبیر که همچنان طرف‌داران حل مشکلات ترافیکی شهرها از طریق احداث گذرگاه‌های جدید و یا تعریض گذرگاه‌های موجود، از دیدگاه خود دفاع خواهند کرد، اما موج جدیدی آغاز شده که هر روز نیز قوی‌تر خواهد شد: طرف‌داران رویکرد انسان‌محور و حل مسائل رفت و آمد در شهر از طریق برنامه‌ریزی و مدیریت سفر و افزایش سهم حمل و نقل پاک در سفرهای شهری.
تدوین اندیشه‌ای واحد برای کل سرزمین در چارچوب طرح آمایش، یا به عبارتی دیگر، برقراری یکپارچگی قلمرویی نظریه‌ای بود که به‌ویژه فراتسویان در پی آن بودند و آن را در کشورشان، به‌کار بستند.
در سال‌های پیش از انقلاب اسلامی، ایران هم که چنین هدفی را برای کل کشور دنبال می‌کرد، به صرافت تهیه چنین طرحی انداخت. از این رو، طی قراردادی از سوی سازمان برنامه و بودجه، این وظیفه به شرکت ایرانی ـ فرانسوی ستیران در سال 1354 واگذار شد. اکنون با گذشت بیش از چهار دهه از زمان تهیه و تصویب آن، این سند را می‌توان سندی تاریخی تلقی کرد و ضروری است آن را با دقت بخوانیم، بسنجیم، بررسیم و به بنیادهای دانشی خود بیفزاییم. این سند، به‌ویژه در شرایط آن روزگار که نمی‌توانستیم چیزی جز منویات ملوکانه را تأیید کنیم، دارای صراحت لهجه و شجاعانه به‌شمار می‌آید.
سال‌های 47 بود. جمیله خانم 70 سال از خدا عمر گرفته بود، من تازه ده ساله بودم. گاهی که جمیله خانم از قمشه به اصفهان می‌آمد، بالای لیست اصفهان گردی‌اش همیشه زیارت اهل قبور در تخت پولاد 1000 ساله بود که در زبان محاوره اصفهانی‌ها تخت فولاد شده بود.
زیارت زینبیه، سر زدن به هم‌ولایتی‌اش، دکتر دانشگر و در جهت به‌روزرسانی و تکمیل فایل‌های هارد اصفهان‌اش به حساب می‌آمد که همان موقع هم چند ترابایت بود. البته بهانۀ دیدن دکتر، تعویض عینک شکسته یا معاینه چشم و احیاناً اصلاح شماره عینک بود، اما اصل کار سر زدن به خانه دختران و چند برنامه دیگر بود که منو سفرهای هرچند ماه یک‌بارش به اصفهان را تکمیل می‌کرد.
مسئله بحرانی، توزیع مواهب ناشی از رشد بخش مسکن است
گفتگو از:
فردین یزدانی
معمارنت: فردین یزدانی، پژوهشگر حوزه اقتصاد و از کارشناسان صاحبنظر در مباحث اقتصاد سیاسی مسکن و مستغلات است که مسئولیت انجام طرح های جامع مسکن در سال های 1385 و 1392 را برعهده داشته است.
معمارنت برای پرسش درباره تاثیر عملی طرح جامع و وضعیت مسکن در سال‌های کنونی، همچنین سرنوشت طرح پیشنهادی مسکن عمومی به سراغ ایشان رفته است. مشروح گفتگو را در ادامه می خوانید:
ـ اکنون بیش از 5 سال از آخرین طرح جامع مسکن می‌گذرد. ارزیابی شما از سرنوشت این طرح در میدان عمل چیست؟ و طرح جامع مسکن اکنون به کجا رسیده‌است؟
دولت و شهرداری یک پروژه مسکونی در منطقه ۱۸ پایتخت را با عنوان نخستین محصول طرح ملی بازآفرینی افتتاح می‌کنند.
به گزارش «دنیای اقتصاد» قرار است امروز رئیس‌جمهوری و شهردار تهران به‌صورت مشترک یک پروژه مسکونی در محدوده منطقه ۱۸ پایتخت را با عنوان اولین محصول طرح ملی بازآفرینی شهری امید افتتاح کنند.
طرح ملی بازآفرینی شهری طرحی بود که حسن روحانی از زمان دولت یازدهم به دنبال اجرای آن بود. تا اینکه در اواخر نخستین سال شکل‌گیری دولت دوازدهم با حضور در ساختمان وزارت راه و شهرسازی به‌صورت نمادین اجرای آن را با عنوان مسکن امید اعلام کرد. به این ترتیب اواخر بهمن ماه سال ۹۶ با فرمان رئیس‌جمهوری شکل جدیدی از نوسازی بافت قدیمی و فرسوده شهرها با عنوان برنامه ملی بازآفرینی شهر در دستور کار مشترک دولت و شهرداری قرار گرفت. در قالب اهداف این برنامه احیای ۱۳۳۴ محله فرسوده طی ۵ سال در دو قالب «ساخت سالانه ۱۰۰ هزار واحد مسکونی» و «افزایش سرانه‌های خدماتی» برنامه‌ریزی شد.
سلام
نوروز هم یک جور شنبه است. شاید چون سالی یکبار تکرار می‌شود جدی‌تر است. شاید هم چون با باززنده‌سازی طبیعت همزمان است جدی‌تر می‌شود. در هر حال برای همه در هر سن و سال موعدی برای بازخوانی گذشته و قول و قرارهایی برای آینده است. از چگونگی خرج عیدی‌ها تا برنامه‌ریزی برای یادگیری زبان جدید، ساز جدید، ورزش جدید، تغییرات شغلی، مناسبات جدید با خانواده و شاید برای گروهی قول و قرارهایی برای فعالیت حرفه‌ای و اجتماعی در سال نو...
ادامه مطلب...
نوروز هم یک جور شنبه است. شاید چون سالی یکبار تکرار می‌شود جدی‌تر است. شاید هم چون با باززنده‌سازی طبیعت همزمان است جدی‌تر می‌شود. در هر حال برای همه در هر سن و سال موعدی برای بازخوانی گذشته و قول و قرارهایی برای آینده است. از چگونگی خرج عیدی‌ها تا برنامه‌ریزی برای یادگیری زبان جدید، ساز جدید، ورزش جدید، تغییرات شغلی، مناسبات جدید با خانواده و شاید برای گروهی قول و قرارهایی برای فعالیت حرفه‌ای و اجتماعی در سال نو...
ادامه مطلب...
در بسته پیشنهادی طرح جامع مسکن از برنامه جامع نوسازی و مقاوم سازی بافت های نابسامان شهری در مهر ماه 1393 از تلاش برای «به تاریخ سپردن سکونتگاه های نابسامان» تا پایان سند چشم انداز توسعه گفته می شود. در همین بسته آمارها حکایت از سکونت حداقل 19 میلیون نفر از شهروندان در مساحتی بالغ بر 130 هزار هکتار در 4 پهنه زیر دارد:
1- بافت های فرسوده با پیشینه تاریخی و ارزشمند
2- بافت های فرسوده با پیشینه میانی یا دارای پیشینه شهری
3- سکونتگاه های غیر رسمی
4- بافت های فرسوده دارای کاربری های غیر شهری ناکارآمد (زندان ها ،پادگان ها، کاربری های صنعتی رها شده و انبارها)
در فضای فکری و تحلیلی اصفهان، تحولات چند دهه اخیر از زاویه‌های گوناگونی بررسی شده‌اند، اما درباره شکل‌گیری نوعی دیگر از انسان در پهنه مجموعه شهری اصفهان، غفلت شده و بررسی چندانی نشده‌است.
. من این موضوع را در بررسی‌های اجتماعی طرح مجموعه شهری اصفهان یادآور شده‌ام و کوشیدم نظر دست‌اندرکاران، مسئولان و فرهیختگان اصفهان را به این تحول جلب کنم. از آن‌جا که تعداد مخاطبان این طرح بسیار اندک بودند، طبیعتاً انعکاس گسترده‌ای نیافته‌است. در این جستار، می‌کوشم نگاهی گذرا به این تحولات داشته باشم، تا مقدمه‌ای برای بررسی‌های گسترده‌تر شود... ادامه مطلب ...
مروری بر مقاله‌های تدوین شده در حوزه سکونتگاه غیررسمی (بخش دوم)
نویسنده:
معمارنت
گردآوری: سوسن مومنی
مقدمه
در بخش اول این یادداشت دو بحث واژه‌شناسی و مبانی نظری موضوع سکونتگاه غیررسمی بررسی شدند که در ابتدای این بخش نیز خلاصه‌ای از تعاریف این واژه بار دیگر بیان می‌شود. در این بخش تجربه‌های کشورها و اقدام‌های انجام شده برای ارتقای این سکونتگاه عنوان می‌شوند. با توجه به اینکه این اقدام‌ها در حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و توان‌مندسازی زنان و جوانان گسترده است، سعی شده است تا در این یادداشت با توجه به اهداف مسابقه مطالب برای کمک به شرکت‌کنندگانی که به احتمال، بیشتر آن‌ها معماران جوان خواهند بود، تنظیم و ارائه شود؛ از این‌رو اقدام‌های صورت گرفته در جهت ساماندهی‌های کالبدی مدنظر قرار گرفته و عنوان شده‌اند.
