یکصد و یکمین گفتمان هنر و معماری

معمارنت- یکصد و یکمین گفتمان هنر و معماری چهارشنبه 10 مهرماه 1392 از ساعت 16 الی19 در موزه هنرهای دینی امام علی(ع ) برگزار می‎شود.
موضوع این نشست بررسی طرح ساماندهی مرکز تاریخی سمنان با ارائۀ مهندس بهروز مرباغی و نگار جوکار و نقد و تحلیل دکتر محمد منصور فلامکی، دکتر محمد سعید ایزدی و دکتر علی رضا قلی نژاد است.

آنطور که در اعلان این نشست آمده، از سمنان هم مهمانانی چون دکتر علی همتی، مهندس محمد هادی عموزاده، و مهندس محمد طاهریان حضور خواهند داشت که آشنایی کامل با روند طراحی دارند. از حاضرین در نشست خواسته خواهد شد طرح را به نقد بکشند و نظرات خود را ابراز نمایند.
دربارۀ این برنامه می‎خوانیم:

کومشِ سبز

سمنان را در تاریخ به کومش می‌شناسیم. در دوره‌‌هایی هم قومس خوانده شده است. در تاریخ معاصر، در عصر قاجار و اوایل عصر پهلوی ساختار سمنان، بیشتر شبیه به ساختار باغ شهر است. باغ شهری کنار جاده ابریشم با ویژگی‌‌های خاص خود. وقتی فتحعلی شاه قاجار ارگ خود رادر کناره شمالی شهر می‌ساخت و آن را با بازاری عمود بر بازار تاریخی به امام‌‌زاده یحیی و مسجد جامع می‌رساند، ساختار شهر تغییر کرد. در تکمیل برنامه‌‌های فتحعلی شاه، مسجد شاه (مسجد امام) در نقطه نهایی محور بازار جدید ساخته می‌شود. شالوده‌ای جدید با محوریت بازار که یک سر آن ارگ و دیگرش مسجد شاه است.

سال‌ها بعد، در عصر پهلوی اول خیابان امام کشیده می‌شود که بازار را قطع می‌کند و شالوده تازه‌ای به وجود می‌آورد. اما این خیابان، هم احترام مسجد جامع و مسجد شاه و امام‌‌زاده یحیی را حفظ می‌کند. کم کم این خیابان محور اصلی شهر می‌شود. در جنوب آن بخشی در بافت تاریخی سمنان قرار می‌گیرد که اصلی‌ترین عناصر تاریخی را دارد. از مسجد جامع زیبای ایلخانی تا تکیه پهنه و امام‌‌زاده یحیی. از مسجد امام تا تکیه همت آباد. از عمارت رجبی(کلانتر) تا عمارت جعفری. بخشی از بافت تاریخی هم در شمال خیابان امام قرار می‌گیرد که تکیه ناسار شاخص‌ترین نقطه آن است و عمارت‌‌هایی چون رنجبران و تدین و معبرهای تاریخی کهنه دژ و صبوران نیز آنجا هستند.

طرح ساماندهی مرکز تاریخی سمنان محدوده‌ای 18 هکتاری است که کل سطح بافت تاریخی در جنوب خیابان امام را در برمی‌گیرد. اما تاسف بار است بدانیم که بیش از یک سوم از این سطح تخریب شده و در حال حاضر به صورت زمین‌‌های متروک در بافت دیده می‌شود. این طرح باید برای این زمین ها، برنامه‌ای پیشنهاد کند و برای بقیه بخش‌ها هم، به تناسب، طرح مرمت یا طرح پیرایش ارائه نماید. بدین ترتیب طرح ساماندهی مرکز تاریخی سمنان، ترکیبی از طرح‌‌های معماری و طراحی شهری و مرمت شهری است.