آرمانشهر ونسبت آن با شهر اسلامى
مقدمه
شهر اسلامی چیست؟
آیا شهر اسلامی یک اتوپیا یا مدینه ی فاضله است؟
آیا آرمانانگاری شهر اسلامی مخل مبانی تحقق پذیری آن نخواهد بود؟
شاید قدری عجیب باشد که در مبانی آرمانشهری مفهوم شهر اسلامی با تأمل و پرسشگرانه نگریسته شود. اما به نظر میرسد که این پرسش بهطور جدی مطرح است که "اما، آیا شهر اسلامی، آرمانشهر است"؟ چرا که اگر اینگونه باشد، خواه ناخواه، راه تردید در شیوه های امکانی و تحقق پذیری شهر اسلامی به عنوان انگاره ای جدی و عینیتبافته یا دستکم دارای ظرفیت های عینیتبابی، باز میشود. اما آنچه مسلم است از دیدگاه جویندگان مبانی اسلامی شهر، تحقق شهر اسلامی ضرورت و اصل اساسی است. چگونه می توان این تناقض را حل کرد و بدان پاسخ گفت؟
پاسخ دادن به این پرسش ها بدون در نظر گرفتن پیچیدگی های آنها خالی از اشتباه نخواهد بود. بررسی این پرسش به لحاظ جنبه های روش شناختی پیشنهادی این نگارنده، شامل دو مرحله برای بررسی موضوع «شهر اسلامی» است. یک مرحله شامل بررسیهای شناختی از شهر با همه ی پیچیدگی های آن است و مرحله ی دیگر بررسی شناختی وجه وصفی اسلامی برای شهر به مثابه موصوفی پیچیده برای این صفت است. به عبارت ساده تر درک مفهوم شهر اسلامی به منظور تدوین انگاره ی مفهومی برای شهر، ناگزیر از این دو مرحله خواهدبود:
1- شناخت شهر به عنوان پدیده ای تجربه پذیر، از پیش موجود و در عین حال پیچیده که به خودی خود مسایل بسیاری در مسیر شناخت آن وجود دارد.
2- شناخت جنبه های اسلامیت برای شهر که تا حد زیادی آرمان گرایانه است و در نتیجه متضمن مفهوم آرمانشهر است.
به این ترتیب می توان گفت شهر اسلامی امری است سیال که در حدفاصل واقعیت ها و آرمان شکل می گیرد. و بدین ترتیب هدف از پردازش نظری مبانی مفهومی شهر اسلامی شناخت سویه های دوگانه ی «واقعیت» و «مجاز» و یا گذار از امر واقع و موجود به امر مخیل و آرمانی در دو سوی موضوع است. این فراشد به منزله ی تمهید و تدارک امکانات نظری برای این گذار است.
بنابراین تدارک امکانات نظری برای صورتبندی انگاره ی مفهومی پیش گفته، روندی است که شامل دو مرحله ی زیر است.
1- نخست، شهر اسلامی چگونه تصور می شود؟
2- پس از تصورآن، این مفهوم چگونه محقق می شود؟
آدمی را خیال هرچیز با آن چیز برد خیال باغ به باغ برد
خیال دکان به دکان.اما در این خیالات تزویر پنهان است.
فیه مافیه
برای مطالعه کامل مطلب فایل pdf را دانلود نمائید.
- 12908 reads
- نسخه قابل چاپ
- ارسال به دوستان