اعلام هم انديشي معمارى نامعمارى

‎چهره شهرها و روستاهای کشور گویای آن است که بسیاری از ساخت و سازها، از دانش، ذوق و زیبایی معمارانه بی‌بهره‌اند و بخش چشم‌گیری از ساکنان این سرزمین در شرایط بد مسکنی به‌سر می‌برند. بر اساس داده‌های «طرح جامع مسکن کشور»، در سال 1391حدود 35 درصد از خانوارهای شهری زیر خط فقر بودند که در عمل امکان تصرف مسکن متناسب با خود را نداشتند. حدود 80 درصد از واحدهای روستایی با مصالح کم دوام ساخته شده‌اند و با استاندارد زندگی در شرایط کنونی جای ندارند. حدود 14 درصد در یک اتاق و کمتر سکونت دارند. 65100 هکتار از محدوده های شهرها را بافت موسوم به فرسوده، با قطعه‌های ریزدانه، مصالح کم‌دوام و دست‌رسی نامناسب تشکیل می‌دهند. حدود 10 میلیون نفر (12.5 درصد از جمعیت کشور) در سکونت‌گاه‌های غیر رسمی و خانه‌هایی ساکن هستند که با شتاب، در قطعه‌ای کوچک و تنگ، با مصالح نامطمئن و ناپایدار به دور از چشم قانون و دانش و تخصص ساخته شده‌اند. اگرچه نمی‎توان گفت که فاقد هرگونه معماری هستند، اما می‌توان نام آن‌ها را «نامعماری» گذاشت: نوعی معماری در شرایط نبود «معماری»؛ نوعی ناهنجاری در معماری.
‎بسیاری از طرح های شهری و روستایی این بخش از جامعه را نادیده گرفتند. بسیاری دیگر آن‌ها را بیرون انداختند و طرح‌هایی نیز که تا کنون به دنبال راه حل برای آن‌ها گشته اند، موفقیت اندکی داشته‌اند و در برنامه‌های خود، فقرا را در سلک نیازمندانی می‌دیدند که با یاری دولتی در طرح‌های انبوه‌ساز به‌سادگی خانه‌دار می‌شوند.
‎اما پاسخ به برخی دیگر از پرسش‌های پیش‌گفته، دشوار است، زیرا: جامعه معماران کشور، معماری ارزان‌قیمت را از دایره تفکر خود خارج کرده است. معماری کالایی لوکس است که هر کسی به فراخور توانایی مالی از آن بهره‌مند می‌شود. معماری از دیدگاه رسمی، یعنی معماری باشکوه، گران‌قیمت و فراخ. یعنی فضاهای تجاری، اداری، خدماتی، فرهنگی و البته مسکونی‌های با کیفیت یا ساختمان‌های بزرگ و بلند مرتبه! معماری لایه‌های میانه را دفترهای فنی با تیراژ بالا تولید می‌کنند. پس، لایه‌های تهی دستی که هزینه خورد و خوراک خود را به سختی تأمین می‌کنند، به زیر این چتر نمی‌توانند بروند.
‎لایه‌های تهی دست تاکنون منتظر یاری دولتی و حرفه‌مندان معماری نایستاده و خود مسکن خویش را، چه خوب یا بد، آفریده‌اند ؛ پس از این هم منتظر نمی‌مانند و راه خویش را خواهند رفت. آن‌ها گونه‌ای از نامعماری را خلق کرده‌اند. اما پرسش بنیادی این است: آیا جامعه معماری کشور وظیفه ندارد که چتر پوششی خود را بر سر همه لایه‌های فقیر و غنی کشور بگستراند؟
‎هم اندیشی «معماریِ نامعماری» ، کوششی است در جهت گسترش چتر حمایتی جامعه معماری کشور برای بی‌بهره‌ترین لایه‌های اجتماعی از دانش، هنر و زیبایی‌شناسی معماری .
 
‎بر اين اساس گروه معمارنت در همكاري با شركت عمران و بهسازي شهري ايران و نهاد هاي حامي از تشكل هاي دولتي و غير دولتي ، برگزاري هم انديشي جامعي با عنوان "معماريِ نامعماري" را با در برگيري بخش هاي متنوعي نظير ؛ انتشار پژوهش ها و مقالات ، مباني نظري ، نمونه هاي جهاني و تجربه هاي داخلي ، برگزاري جلسات گفت وگو ، نمايش فيلم ، برگزاري مسابقات طراحي در مقياس هاي مختلف ، از سرپناه موقت خود ساخته و گرمخانه ها تا مسكن حداقل ، مسكن اجتماعي و مسكن هاي روستايي ، همچنين انتشار كتاب جامع هم انديشي ، ساخت فيلم مستند و ديگر فعاليت هارا در دستور كار خود قرار داده است و از كليه ي علاقمندان و صاحب نظران براي همراهي در این فرآيند تخصصي و اجتماعي دعوت مي نمايد .
‎جزييات این هم انديشي به زودي انتشار خواهد يافت.
‎ارتباط با هم انديشي "معماريِ نامعماري" از طريق

nonarch@memarnet.com