پیش درآمدی بر هم اندیشی "آرای تهران پژوهی

باستان شناسان همچنین آثار ارزشمندی از دوره نوسنگی و دوران بعد از آن در تپه چشمه علی شهرری بدست آورده اند. سفالینه های به دست آمده، نشان از تمدنی عظیم در هشت هزار سال پیش در این نقطه از تهران دارد، تمدنی که بعدها ارتباط وسیع آن با سایت های مختلفی از جمله قره تپه شهریار، قره تپه قمرود، تپه سیلک کاشان و سایت های دیگری در کیلومترها دورتر از تهران مشخص شده است. کاوش های تپه قیطریه، تپه کهریزک، تپه معمورین در فرودگاه امام خمینی، قبور یافت شده در دروس و پیشوای ورامین و چندین سایت دیگر نشان از اهمیت فراوان حوزه جغرافیائی تهران در حدود سه هزار سال پیش، همزمان با عصر آهن دارد.
در عصر تاریخی ایران، تهران از ری تابعیت داشته است. در دوره اسلامی برای اولین بار نام "تهران" در متون قدیم اسلامی، در ترجمه احوال یکی از محدثین بزرگ به نام "محمدبن ابوعبداله حافظ تهرانی رازی" دیده می شود. این اثر مربوط به 1157 سال پیش است که خود دلالت بر وجود آبادی تهران در حومه ری دارد.
پس از آن که شهرری مورد حمله مغولان قرار گرفت، اهالی آن رو به سرزمین های دیگر از جمله تهران نهادند، در متون قدیم از محلات عولادجان، چال میدان، بازار و سنگلج به عنوان قدیمی ترین مناطق تهران قدیم یاد شده است. شاه طهماسب صفوی در سال 961 هجری قمری فرمان داد تا باروئی دور تهران بنا کنند با چهار دروازه که رو به چهار سوی دنیای پیرامون داشت. شاه سلیمان صفوی در داخل حصار طهماسبی، کاخ ساخت و در عصر شاه عباس دوم، مسجد جامع عقیق تهران ساخته شد و به این ترتیب تهران از روستا به شهری نظامی – سیاسی تبدیل شد. کریمخان زند در ابتدای سلطنت قصد داشت تهران را پایتخت خود قرار دهد. اما به دلایلی منصرف  شد و به شیراز بازگشت. با ورود آغامحمدخان قاجار، تهران در سال 1200 ه.ق (1164 هجری شمسی) به پایتختی انتخاب شد و از آن تاریخ این شهر مرکز اداری – سیاسی کشور ایران گردیده است.
در دویست و نود و یکمین گفتمان هنر و معماری که به معرفی فعالیت های تهران پژوهی دفتر پژوهش فرهنگی اختصاص دارد، آقای محمدحسن خوشنویس و پژوهشگران همکار در تهران پژوهی دفتر پژوهشهای فرهنگی (خانم ها دکتر زهرا اهری، لاله تقیان، مهندس ماندانا یزدانشناس و آقایان دکتر ناصر تکمیل همایون، دکتر سید محسن حبیبی و دکتر اسکندر مختاری طالقانی) به ضرورت های تهران پژوهی می پردازند که با نمایش فیلم همراه است، مدیریت پنل گفتگو را خانم مهندس انوشه منصوری برعهده دارند.
 
زمان: چهارشنبه 11 مهر ماه 1397 از ساعت 15:30 الی 17:30
مکان: موزه هنرهای دینی امام علی (ع) خیابان ولیعصر (عج) - بالاتر از ظفر – بلوار اسفندیار – شماره 35
 
انجمن مفاخر معماری ایران
www.ammi.ir