بزرگترين گچ‌بري ايران، چند گام مانده تا ويراني

بزرگترين گچ‌بري ايران، چند گام مانده تا ويراني
نویسنده: 
سورنا لطفي‌نيا

گچ‌بري‌هاي ساساني يافت شده در گستره‌ي باستاني «بنديان» درگز، به شوند(:دليل) عدم نگهداري درست و کارشناسي، روبه نابودي هستند. اين را «مهدي‌رهبر»، باستان‌شناس و سرپرست کاوش‌هاي بنديان درگز مي‌گويد. او بر اين‌باور است كه؛ گچ‌بري‌هاي ارزشمند اين گستره، بسيار آسيب‌پذير بوده و بايد نگهداري هميشگي از آن‌ها انجام شود.

گچ‌بري‌هاي ساساني يافت شده در گستره‌ي باستاني «بنديان» درگز، به شوند(:دليل) عدم نگهداري درست و کارشناسي، روبه نابودي هستند. اين را «مهدي‌رهبر»، باستان‌شناس و سرپرست کاوش‌هاي بنديان درگز مي‌گويد. او بر اين‌باور است كه؛ گچ‌بري‌هاي ارزشمند اين گستره، بسيار آسيب‌پذير بوده و بايد نگهداري هميشگي از آن‌ها انجام شود.
به گزارش پايگاه خبري ايران بزرگ، اين اثر تاريخي از سازه‌هاي روزگار ساساني به‌شمار مي‌رود که در ٢کيلومتري شمال باختري(:غرب) شهرستان درگز، در کنار رودخانه‌اي به نام «درونگر» جاي دارد.
اين گستره‌ي باستاني در دل خود، بزرگ‌ترين گچ‌بري يافت شده از روزگار ساساني را دارد.
در نخستين فصل کاوش در بنديان درگز، تالاري به بزرگي ١٠ در ٨ متر، خاکبرداري شد. باستان‌شناسان بر اين باورند كه، اين تالار در روزگار خود سقفي از چوب داشته، که روي ستون‌هايي برافراشته بوده است.
گچ‌بري‌هاي يافت‌شده، پيرامون اين تالار و در زير اين سقف چوبي جاي داشته و دورتا دور تالار را فرا مي‌گرفته است. نقش و نگار گچ‌بري‌شده روي آن، در بردارنده‌ي موضوعات بسياري مانند شکار، جنگ، صحنه‌هاي ديني و جابه‌جايي قدرت است.
اگر چه بزرگي گچ‌بري‌هاي بنديان درگز، نزديك به ١٠٠ متر مربع است اما ارزش آن‌ها، تنها به بزرگي‌شان، نيست بلکه ظرافت و زيبايي‌هاي اين گچ‌بري‌ها و نيز بخش‌هايي از تاريخ بازگو شده در اين نگاره‌ها، ارج آن‌ها را، صد چندان کرده‌است.
به گفته‌ي مهدي رهبر؛ شوربختانه وضعيت کنوني گچ‌بري‌هاي بنديان درگز بسيار نااميد کننده و غم‌انگيز است. او گفت: «خواست بر آن  بود در اين گستره، سايت‌موزه‌اي براي نگهداري از آثار برپا، شود اما مسوولان سازمان ميراث فرهنگي كوشش لازم را انجام نداده‌اند و از همين روي سازه‌هايي را که ما با زحمت از زير خاک بيرون کشيده‌ايم، رو به نابودي هستند.»
اين باستان‌شناس مي‌افزايد: «گچ‌بري‌ها و نقش و نگارهاي يافت‌شده در بنديان درگز، بي‌مانند است، چرا که داده‌هايي که در‌باره‌ي روزگار تاريخي خود باز گو مي‌کنند در هيچ اثر ديگري از روزگار ساساني، ديده نشده‌است.»
گچ‌بري‌هاي درون تالار آتشکده، پادشاهي بهرام گور و پيروزي وي بر پادشاه هپتالي‌ها، نژاد مهاجم شمال خراسان، را به تصوير کشيده‌است. گچ‌بري‌هاي به‌جا مانده از روزگار ساساني، بيشتر جنبه آذيني يا تک‌چهره دارند. در حالي که آثار نقش‌شده بر ديوار بنديان، برگ‌هايي از تاريخ اين روزگار به‌شمار مي‌روند.»
مهدي رهبر بر اين باور است كه؛ اميد چنداني به اين‌که اين گچ‌بري‌ها، تا چند سال ديگر برجاي بمانند نيست.