ویژه‌نامه معماری مسکن

معماری مسکن
نویسنده: 
معمار نت

در میان گرایش‌های مختلف معماری، مسکن و معماری مسکن بیشترین ظرایف و پیچیدگی‌ها را دارد، چون با زندگی روزمره و پیوسته آدم‌ها سروکار دارد. این معماری، در مقیاس خرد و کوچک، حتی، در حد و مقیاس واقعی معماری مخاطب‌محور عمل می‌کند و معمار برای مخاطب و بهره‌بردار مشخص طرح می‌زند. در طرح‌های بزرگ، مثل مجتمع‌های آپارتمانی هم مخاطب و نیازهای او در مقابل معمار قرار دارد، اما این‌جا مخاطب عام مطرح است تا مخاطب خاص

 







DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal" />
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1" />


















UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title" />

UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle" />
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong" />
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid" />

UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1" />

UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph" />
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote" />
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6" />
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6" />
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis" />
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis" />
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference" />
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference" />
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title" />



ویژه‌نامه فصل پاییز:

در میان گرایش‌های مختلف معماری، مسکن و معماری مسکن بیشترین ظرایف و پیچیدگی‌ها را دارد، چون با زندگی روزمره و پیوسته آدم‌ها سروکار دارد. این معماری، در مقیاس خرد و کوچک، حتی، در حد و مقیاس واقعی معماری مخاطب‌محور عمل می‌کند و معمار برای مخاطب و بهره‌بردار مشخص طرح می‌زند. در طرح‌های بزرگ، مثل مجتمع‌های آپارتمانی هم مخاطب و نیازهای او در مقابل معمار قرار دارد، اما این‌جا مخاطب عام مطرح است تا مخاطب خاص.

 

می‌توان به‌گونه‌ای دیگر هم استدلال کرد: حاصل کار معماری اگر دارای ویژگی‌ها و مختصات خاصی باشد، به‌خودی‌خود، مخاطبان خاصی را جذب خواهد نمود. در این مورد، سلیقه‌ی اعمال‌شده توسط معمار است که مخاطب آتی را تعریف می‌کند. بدین‌ترتیب، معماری مسکن، بویژه وقتی که هدفش رسیدن به فحوا و روح «خانه» باشد، معماری پر از رمز و راز و زیبایی است.به‌قول مهندس «بهشتی» فرق‌است بین سرپناه، مسکن و خانه. باید چنان بسازیم که خود را در «خانه» احساس کنیم، نه زیر یک سرپناه یا حتی مسکن.

 

در نوشته‌ای از «ریچارد فرای»، صحبت بر سر این‌ است که چگونه ساختمان‌هایی که تحت عنوان «مسکن اجتماعی» در سراسر اروپا ساخته می‌شود، می‌تواند موجد ناراحتی‌ها و اختلالات رفتاری و حتی بیماری شوند. او به دقت به این موضوع اشاره می‌کند که نباید به صرف «تامین مسکن برای اقشار ضعیف جامعه» تن به هرنوع ساخت‌و ساز بدون معماری بزنیم. جالب است این موضوع که، تعبیر حرف‌های او را در بسیاری از تنش‌های اجتماعی اروپا و آسیا دیده‌ایم و می‌بینیم.

 

چند سال پیش «سلوا اسماعیل»، شهرساز و پژوهشگر مصری، کتابی به‌نام «محله‌های جدید قاهره و سیاست» منتشر کرد. این کتاب حاصل پژوهش‌های میدانی و علمی او بر روی سیاست‌های تامین مسکن‌ دولت قاهره در سال‌های آخر قرن بیستم است. او در این رساله استدلال می‌کند این نوع ساخت‌وساز و مسکن‌سازی بستر بزه‌های اجتماعی و شورش‌های سیاسی خواهد شد. این کتاب در سال 2006 منتشر شد و تعبیر گفته‌های او را پس از کمتر‌ از یک‌دهه دیدیم؛ داستان میدان التحریر و باقی قضایا.

 

«معمارنت» تصمیم گرفته، هر فصل از سال را، در کنار فعالیت مرسوم و عادی تهیه و انتشار ادبیات معماری و شهرسازی، روی موضوع خاصی تمرکز نماید. اولین فصل از این برنامه، پاییز 91 است. برای این فصل، که نخستین ویژه‌نامه موضوعی «معمارنت» را پوشش خواهد داد، «معماری مسکن» انتخاب شده‌است. قصد آن است که در طول فصل مقالات، گزارش‌ها و گفتگوهایی با موضوع معماری مسکن داشته‌باشیم و همه این مطالب در بخش مشخصی قابل وصول و حصول باشد.

 

بنا داریم، اگر توان‌مان برسد به مبانی نظری و پایه‌های معماری مسکن بیشتر بپردازیم. برای رسیدن به این هدف، سعی خواهیم کرد، در کنار بحث‌های تئوریک، به معرفی و ارائه پروژه‌های علمی، دانشگاهی از یک‌سو و پروژه‌های اجراشده از سوی دیگر نیز بپردازیم. طبیعی‌است نگاهی به مسکن و خانه در معماری گذشته خودمان و دیگران داشته‌باشم. بررسی و نقد و معرفی کتاب‌های مرتبط هم در این ویژه‌نامه خواهدبود.

 

بنابراین بخش ویژه چهار قسمت اصلی خواهد داشت؛ مقاله، معرفی و نقد پروژه، گفتگو و نقد و بررسی کتاب و از آنجا که در هر فصل 12 هفته داریم؛ ابتدای هر هفته چهار مطلب جدید در این قسمت‌ها منتشر خواهد شد.
به امید یاری دوستان، نخستین پرونده را از هفته دوم مهرماه باز می‌کنیم.