ابهام در وضعیت مرکز اسناد و مدارک میراث فرهنگی

بیانیۀ «جامعۀ باستان‌شناسی ایران» درباره
ابهام در وضعیت مرکز اسناد و مدارک میراث فرهنگی و باستان شناسی:
از نگرانی تا شایعه و یا واقعیت؟
 

سه سال پیش که در دولت دهم و در زمان ریاست آقای بقایی بر «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری» تصمیم به انتقال آن به خارج از تهران گرفته شد، اساتید، کارشناسان، دوستداران و اهالی میراث فرهنگی علاوه بر غیرکارشناسی دانستن این تصمیم، نگرانی‌های چندی از جمله درباره چگونگی، وضعیت و آینده مرکز اسناد و کتابخانه سازمان میراث فرهنگی و مرکز اسناد و کتابخانه پژوهشکده باستان‌شناسی را نیز مطرح کردند. متاسفانه مسئولان وقت نه دربارۀ دلایل تصمیم و چگونگی انتقال این سازمان پاسخ قانع کننده‌ای ارائه کردند و نه تلاشی برای رفع نگرانی‌هایی که مطرح شده بود انجام دادند. از آن زمان تاکنون کارشناسان و اهالی میراث فرهنگی به ویژه باستان شناسان از وضعیت، سلامت و محل نگهداری اسناد و مدارک پرسیده‌اند و نگرانی عمیق خود را با مسئولان در میان گذاشته‌اند.  

سال گذشته با بازگرداندن بخش‌های اداری منتقل شده از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به تهران، مسئولان وقت بر نادرستی و غیرکارشناسی بودن آن تصمیم مهر تایید نهادند. اما پس از یک سال از بازگشت ادارات و بخش‌های مختلف سازمان به تهران، هنوز از وضعیت مرکز اسناد و مدارک میراث فرهنگی و مرکز اسناد و کتابخانه پژوهشکده باستان‌شناسی آگاهی درست و روشنی در دست نیست. همزمان با بازگرداندن بخش¬های اداری سازمان به تهران شایعاتی دربارۀ وضعیت و سرنوشت مرکز اسناد و کتابخانه ها، نگرانی‌ها را دوچندان کرد و موجب شد که مسئولان وقت درباره بی‌اساس بودن نگرانی‌ها و امن بودن اسناد و مدارک سخن بگویند. در این زمینه، مسؤولان وقت دست به انکار زدند و نیز وعده¬های مختلفی در خصوص اقدامات در حال انجام برای بازگرداندن اسناد و مدارک به تهران دادند. متاسفانه هیچکدام از وعده و وعیدهای مسئولان پیشین برای روشن شدن وضعیت مراکز اسناد و کتابخانه‌ها تحقق پیدا نکردند و هم اکنون اخباری دربارۀ واقعیت داشتن آن شایعات در رسانه‌ها منتشر شده است.

برای تهیه گزارش‌ها و اسناد و مدارک میراث فرهنگی و پژوهشکده باستان‌شناسی سال‌ها استادان، کارشناسان و متخصصان زحمت کشیده‌اند و میلیاردها ریال بودجه کشور صرف مطالعات و پژوهش‌هایی شده که نتایج آنها بصورت اسناد و مدارک میراث فرهنگی درآمده است. خاطر نشان می‌سازد که بسیاری از گزارش‌ها و اسناد و مدارکی که در مرکز اسناد میراث فرهنگی و پژوهشکده باستان‌شناسی نگهداری می‌شدند تنها نسخه‌های موجود هستند چرا که بسیاری از این اسناد و مدارک در زمانی تهیه شده‌اند که ابزارها و فناوری الکترونیکی فراگیر نشده بودند و امکان تهیه و تکثیر نسخه‌های متعدد از آنها وجود نداشت. از این‌رو، می‌توان گفت در میان اسناد و مدارک هستند موارد بسیاری که خود همچون میراث فرهنگی با ارزش و یگانه اند.
باتوجه به اهمیت بالای این مسئله، «جامعۀ باستان‌شناسی ایران» امیدوار است و از ریاست محترم سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و رئیس محترم پژوهشگاه میراث فرهنگی می‌خواهد که در اسرع وقت دستور فرمایند ضمن انجام تحقیقات و بررسی‌های لازم دربارۀ وضعیت و سلامت اسناد و مدارک میراث فرهنگی و باستان شناسی، اقدام عاجل برای نجات این گنجینه ملی صورت پذیرد. «جامعۀ باستان‌شناسی ایران» بر این باور است که تعلل جایز نیست و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری می‌بایست این موضوع را بررسی کرده و پس از رفع شبهات و ابهامات، به صورت شفاف و عمومی اطلاع رسانی نماید.     
«جامعۀ باستان‌شناسی ایران»