گفتار سوم (1): شهر پایدار از دیدگاه سیستمهای ارزیابی
گفتار سوم – بخش اول: شهر پایدار از دیدگاه شناخته شده ترین سیستمهای ارزیابی پایداری
دربخش اول از گفتار دوم سیستمهای ارزیابی پایداری بطور کلی مورد بررسی قرار گرفتند. در گفتار دوم ضمن بررسی معروفترین و شناخته شده‌ترین سیستمهای ارزیابی ساختمان‌های پایدار در امریکا، به معیارهای اندازه‌گیری توسعه پایدار پرداخته شد. گفتار سوم در اینجا به شاخصهای ارزیابی و رتبه‌بندی شهرهای پایدار در سیستمهای متفاوت می‌پردازد.
گفتار سوم – بخش اول: شهر پایدار از دیدگاه شناخته شده ترین سیستمهای ارزیابی پایداری
دربخش اول از گفتار دوم سیستمهای ارزیابی پایداری بطور کلی مورد بررسی قرار گرفتند. در گفتار دوم ضمن بررسی معروفترین و شناخته شده‌ترین سیستمهای ارزیابی ساختمان‌های پایدار در امریکا، به معیارهای اندازه‌گیری توسعه پایدار پرداخته شد. گفتار سوم در اینجا به شاخصهای ارزیابی و رتبه‌بندی شهرهای پایدار در سیستمهای متفاوت می‌پردازد.
همچنان که در پیش آمد، سیستمهای امتیازدهی برای ساختمانها، پیش از همه به ارزیابی درجه پایداری بناهای جدید پرداختند. این سیستم‌ها در مرتبه اول برای ساختمان‌های جدید طراحی شدند و سال‌ها طول کشید تا آن را برای ساختمان‌های موجود طراحی و به منظور ارتقاء این بناها طراحی استفاده کنند. طراحی این سیستم‌ها برای ساختمان‌های جدید بسیار آسان‌تر است و تغییر ساختمان‌های موجود به سوی پایداری بسیار پیچیده‌تر در مواردی ناممکن است. اما از جانب دیگر، ساختمان‌های موجود بخش عظیمی از بناها را تشکیل می‌دهند. بسیاری از مقررات و ضوابط ساختمانی پایدار بعدها از همین سیستمهای امتیازدهی کپی‌برداری کردند. ابداع سیستمی که به ارزیابی پایداری در مورد شهرها بپردازد، کاری بسیار پیچیده بود.
همچنان که مکمانوس می‌گوید که پایداری یک موضوع نسبی است که به زمینه، فرهنگ، اقتصاد، و نگرانی‌های سیاسی بستگی دارد. بنابراین بسیار دشوار بود که به طراحی سیستمی پرداخت که این تفاوت‌ها را بتواند در نظر گیرد. در فقدان این سیستمهای امتیاز دهی ، سیستمهای رتبه‌بندی شهری ابداع شدند که شهرها را با هم مقایسه می‌کردند، تا ملاکی برای ارزیابی داشته باشند. این ملاک‌ها برخی بسیار ساده و بر اساس میزان مصرف آب و انرژی در شهر و گاهی پیچیده‌تر است و بسیاری از موازین پایداری را وارد ارزیابی خود می‌کند.
• رتبه بندی پورتنی
پورتنی در کتاب خود «توجه جدی به شهرهای پایدار» نتایج مطالعه خود از بررسی پایداری شهرهای ایالات متحده بر اساس 34 را عامل نشان می‌دهد. نسخه اول این کتاب که در سال 2003 به انتشار رسید، درهر یک از این 34 عامل سوال می‌کند که آیا هر شهر در آن برنامه خاص پایداری، سیاست، و یا فعالیت‌های مرتبط فعال بوده است یا نه. هر شهر یک امتیاز برای مشارکت خود را در هر برنامه و یا سیاست‌های مربوطه بدست می‌آورد (جدول شماره 1 را ببینید). بنابراین پورتنی یک سیستم عملکردی پایداری برای شهرها ایجاد نمی کند، بلکه یک سیستم ارزیابی وضع موجود یا رتبه بندی طراحی می‌کند. این سیستم ارزیابی، در سال 2003،یکی از اولین سیستمهای ارزیابی برنامه‌های پایداری در شهرهای مختلف در امریکا بود و بخصوص که در آن زمان بسیاری از شهرها از برنامه‌های مشابه در شهرهای دیگر مطلع نبودند. در سال 2013، پورتنی شهرهای رتبه بندی شده در تحقیق 10 سال پیشین را دوباره ارزیابی و اذعان می‌کند: «نه درآمد ساکنان و نه ثروت شهرها، به تنهایی، توضیح می‌دهد که چرا برخی از شهرها بیش از دیگران ]در زمینه پایداری.
جدول شماره 1
معیارهای پایداری شهر در رتبه بندی کتاب پورتنی
توجه. اطلاعات از کتاب توجه جدی به شهرهای پایدار اخذ شده است .
• سیستم رتبه بندی علم رایج ((POPSCI
در سال 2008، الیزابت سووبودا یک سیستم ساده برای رتبه بندی پایداری شهرها را طراحی کرد. با استفاده از این سیستم رتبه بندی، او پنجاه تا از سبزترین شهرها ی آمریکایی را بر اساس اطلاعات اداره آمار ایالات متحده و راهنمای سبز انجمن جغرافیای ملی رده بندی کرد . سیستم درجه بندی چهار عامل را اندازه گیری می‌کند:
1-برق (حداکثر 10 امتیاز): استفاده شهرها از منابع تجدید پذیر مانند باد، خورشید، زیست توده و نیروی برق آبی برای تامین انرژی خود را و همچنین ارائه مشوق هایی به ساکنان برای سرمایه گذاری در تامین انرژی منازل خود مانند نصب پانل‌های خورشیدی.
2-حمل و نقل (حداکثر 10 امتیاز): امتیاز بر اساس میزان استفاده مسافران از حمل و نقل عمومی یا خطوط ویژه همسفری است، کیفیت هوا نیز در این امتیاز نقش دارد.
-زندگی سبز (حداکثر 5امتیاز): شهرهای بر اساس تعداد بناهایی در شهر که گواهینامه LEED دارند امتیاز کسب می‌کنند و همچنین برای میزان اختصاص شهر به فضاها ی سبز مثل پارک‌های عمومی و مناطق حفاظت شده حیات وحش .
4-بازیافت و پرسپکتیو سبز (حداکثر 5 امتیاز): این امتیاز ارزیابی می‌کند که تا چه حد برنامه‌های بازیافت شهر جامع و همه گیر است (به عنوان مثال آیا در شهر وسایل الکترونیک قدیمی جمع آوری می‌شود) و چقدر شهروندان به مسائل زیست محیطی اهمیت می‌دهند .
• رتبه‌بندی شهرهای هوشمندتر
شورای دفاع از منابع طبیعی (NRDC) در وب سایت شهرهای هوشمند، در سال 2009، 645 شهر ایالات متحده را بر اساس میزان پایداری رتبه بندی کرده است. به عنوان اولین قدم، شهرها بر اساس جمعیت خود را به سه گروه تقسیم می‌شوند: بزرگ (250٫000 یا بیشتر) 67 شهر، متوسط (100٫000 تا 249٫999) 176 شهر، و کوچک (50٫000 تا 99٫999). جدول شماره 2 معیارها و امتیازات سیستم شهرهای هوشمندتر را نشان می‌دهد. سیستم رتبه بندی شهرهای هوشمند تر بسیاری از عوامل زیست محیطی را هم کیفی و هم کمی، سنجیده است و تحت عنوان استاندارد زندگی شاخص هایی مثل عدالت محیط زیستی را درنظر گرفته است .
جدول شماره 2
معیارهای ارزیابی NRDC و امتیازات آن برای ارزیابی پایداری شهر
LatentStyleCount="267">
|
معیارها |
امتیاز |
زیر مجموعه معیارها |
امتیاز |
1 |
کیفیت هوا |
10 |
متوسط میزان کیفتیت هوا AQI |
7 |
|
100% ممنوعیت سیگار در فضاهای کار |
1 |
|||
|
100% ممنوعیت سیگار در رستورانها |
1 |
|||
100% ممنوعیت سیگار در فضاهای کار |
1 |
|||
2 |
تولید و مصرف انرژی |
10 |
3 سوخت اصلی تولید انرژی شهر |
6 |
|
مشوقهای ارائه شده برای صرفه جویی در مصرف انرژی |
2 |
|||
انرژی سبز ارائه شده توسط شرکتهای محلی خدمات شهری: برق، آب، گاز |
2 |
|||
3 |
استانداردهای زیست محیطی و مشارکت |
10 |
تعداد دپارتمانهایی از شهر که استانداردهای زیست محیطی را در سیاستگذاریشان وارد کرده باشند |
7 |
ارائه کمیسونهای زیست محیطی که شهروندان بتوانند در آنها خدمت کنند |
3 |
|||
4 |
بناهای سبز |
10 |
تعداد بناهایی در شهر که گواهینامه LEED دارند |
4 |
|
تعداد بناهایی در شهر که گواهینامه LEED پلاتینوم دارند |
4 |
|||
|
تعداد بناهایی در شهر که گواهینامه Energy Star دارند |
2 |
|||
|
یک سیستم جایگزین صدور گواهینامه بناهای سبز |
1 |
|||
استراتژیهای کاهش گسترش پراکنده شهر |
2 |
|||
5 |
فضاهای سبز |
10 |
مجموع تعداد انواع فضاهای سبز |
6.5 |
|
وجود یک برنامه مدیریت تلفیقی دفع آفات |
1 |
|||
درصد فضاهای سبز |
2.5 |
|||
6 |
نوآوری |
5 |
سیاست‌ها و یا اقدامات اجزایی جدید و خلاقانه |
5 |
7 |
بازیافت |
9 |
مجموع اقلام موجود در برنامه‌های بازیافت شهر |
3 |
|
مجموع اقلام جمع آوری شده در برنامه‌های بازیافت |
3 |
|||
|
سطلهای بازیافت عمومی در شهر |
1 |
|||
درصد از زباله‌های برگردانده شده از محل‌های دفن زباله |
2 |
|||
8 |
استاندارد زندگی |
10 |
درصد خانه هایی که مالک در آنها سکونت دارد |
2 |
|
خانوارهایی که زیر خط فقر زندگی می‌کنند |
2 |
|||
|
متوسط درآمد خانوار |
2 |
|||
شاخص فرصتهای مسکن |
4 |
|||
9 |
حمل و نقل |
10 |
تعداد گزینه‌های رفت و آمد سبز برای شهروندان |
8 |
تعداد شهروندانی که از حمل و نقل عمومی استفاده می‌کنند |
2 |
|||
10 |
کیفیت و صرفه جویی در مصرف آب |
10 |
موارد نقص بهداشت |
3 |
|
موارد نقض بهداشتی گزارش شده |
3 |
|||
مشوقهای صرفه جویی در مصرف آب |
4 |
|||
|
کل امتیازات |
94 |
|
|
توجه. اطلاعات از شهرهای هوشمند
• LEED برای توسعه واحدهای همسایگی (ND)
در سال 2007 شورای ساختمان سبز ایالات متحده USGBC نسخه آزمایشی LEED در مقیاس محله را منتشر کرد. در مرحله آزمایشی 240 پروژه ثبت شدند و نسخه اصلی در سال 2009 منتشر شد. بر خلاف سایر نسخه‌های LEED دیگر، این نسخه LEED برای توسعه واحدهای همسایگی در همکاری با کنگره شهرسازی جدید و شورای دفاع از منابع طبیعی NRDC)) توسعه یافته و بر عناصری تاکید می‌کند که ساختمانها و زیرساخت‌ها را با هم هماهنگ می‌کند و واحد همسایگی را به چشم انداز محلی و منطقه ای آن مرتبط می‌سازد . این سیستم یک سیستمهای امتیاز دهی است و نه یک سیستمهای رتبه بندی. نتیجتاً فقط برای توسعه‌های جدید است و نه برای ارزیابی یا ارتقاء جوامع موجود (به جدول شماره 3 مراجعه شود) . گواهینامه LEED برای توسعه واحدهای همسایگی، مستلزم داشتن گواهینامه برای تک تک ساختمانها نیست. لذا امکان دارد که فقط یکی از بناها در یک توسعه جدید بر اساس اصول LEED برای ساختمانها ساخته شوند، اما کل مجموعه گواهینامه LEED برای توسعه واحدهای همسایگی یا محله را کسب کند. همانند سایر سیستمهای امتیاز دهی LEED، امتیازات پایه 100+ 6 امتیاز برای نوآوری و 4 امتیاز برای اولویت‌های محلی است. برای کسب گواهینامه علاوه بر رعایت پیش نیازها کسب 40-49 امتیاز ضروری است. کسب امتیاز 50-59 گواهینامه نقره ای، 60-79 امتیاز گواهینامه طلا یی، و بیش از آن گواهینامه پلاتینوم خواهد داشت. این سیستم همچنین یکی از اولین سیستمهای ارزیابی برای واحدهای همسایگی یا محله و یکی از شناخته شده ترین‌ها در دنیا است.
جدول شماره 3
توزیع امتیازات در LEED برای توسعه واحدهای همسایگی
توجه. اطلاعات از LEED 2009 برای توسعه واحدهای همسایگی
• چالش زندگی بنا برای محله (LBCN)
چالش زندگی بنا برای محله پروژه هایی را تحت پوشش قرار می‌دهد که از ساختمان‌های مختلف از قبیل دانشگاه، محله، یا شهرهای کوچک تشکیل شده اند. هفت حوزه اصلی به نام گلبرگ شامل: سایت، آب، انرژی، سلامت، مواد ساختمانی، عدالت، و زیبایی در 20 بایسته گنجانده شده است (جدول شماره 4). اگر چه بیشتر معیارهای مشابه دیگر سیستمهای امتیاز دهی است، دو گروه عدالت و زیبایی، نشان دهنده رویکردی بسیار متفاوت است.LBCN تلاش می‌کند سطح توقع از جوامع پایدار را بالا ببرد. پروژه های چالش زندگی بنا ابزار خود را برای تولید انرژی، آب لازم و بازیافت زباله‌های خود را دارند .
توجه. اطلاعات از موسسه بین المللی زندگی بنا
آپ و ساندرز یک سیستم برای رتبه بندی شهر با توجه به سه عرصه پایداری، حفاظت از محیط زیست ، توسعه پایدار اقتصادی، و عدالت اجتماعی را توسعه داده اند . این سیستم شامل 84 شاخص و هفت زیر شاخص شامل: توسعه پایدار، سیاست‌های زیست محیطی، حمل و نقل، آلودگی، انرژی، مکان‌های دولتی سازمان یافته، و عدالت اجتماعی تشکیل شده است. این شاخص یکی از کاملترین ایندکس‌ها برای ارزیابی پایداری شهرها به شمار می‌رود. آنها بیش از 50 شهر را بر اساس شاخصهای خود رتبه بندی کرده اند.
دراین بخش از گفتار سوم به بررسی شهر پایدار از دیدگاه شناخته شده ترین سیستمهای ارزیابی پایداری پرداخته شد و در بخش دوم از این گفتار به جمع بندی شاخصها از سیستمهای مختلف می‌پردازد تا همهٴ این شاخصها را در یک جدول کامل ارايه کند.
International Living Building Institute. (2009, November). Living Building Challenge 2.0. Retrieved November 15, 2012, from International Living Building Future Institute: https://ilbi.org/lbc/LBC%20Documents/LBC2-0.pdf
McManus, P. (2004). Vortex cities to sustainable cities: Australia's urban challenge. University of New South Wales Press.
Natural Resources Defense Council. (n.d.). Rankings/ scoring/ criteria. Retrieved July 10, 2010, from Smarter Cities: http://smartercities.nrdc.org/rankings/scoring-criteria
Opp, S., & Saunders, K. L. (2013, January 2). Pillar talk: Local sustainability initiatives and policies in the united states-finding evidence of the “Three E’s”: Economic development, environmental protection, and social equity. Urban Affairs Review, 1-40. doi:10.1177/1078087412469344
Portney, K. E. (2003). Taking sustainable cities seriously: Economic development, the environment, and quality of life in American cities . Massachusetts: MassachusettsInstitute of Technology.
Portney, K. E. (2013). Taking sustainable cities seriously: Economic development, the environment, and quality of life in American cities (2nd ed.). Massachusetts: MIT Press.
Svoboda, E. (2008, February 8). America's 50 greenest cities. Retrieved July 21, 2010, from Popular Science: www.popsci.com/environment/article/2008-02/americas-50-greenest-cities?p...
USGBC. (2011). LEED for Neighborhood Development. Retrieved November 15, 2012, from U.S. Green Building Council: http://www.usgbc.org/neighborhoods
- افزودن دیدگاه جدید
- بازدید: 4616
نسخه قابل چاپ
ارسال به دوستان