يادماني براي سه هزار قرباني

معمارنت- هنوز دقایقی به ساعت نُه بامداد یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ باقی مانده بود که یک هواپیمای بوئينگ ۷۶۷ شرکت آمریکن ایرلاینز، بدنۀ برج شمالی مرکز تجارت جهانی در بخش جنوبی منهتن  نیویورک را شکافت. چند دقیقه بعد،دومین هواپیمای ربوده شده، به جدارۀ آسمانخراشجنوبی کوبیده شد، تا با تخریب دو بنای معماری، نقطۀعطفی در تاریخ جهان رقم خورد .

برای هزاران سال فتح شهرها، تصرف سرزمین و تخریب یادبودهای معماری یا ابنیه مهم، موضوع و ابزار جدال تمدن‌ها یا دشمنان در حال جنگ بوده است. سابقۀ تاریخی بشر، آکنده از خاطرات تلخی است، که مهاجمان و دشمنانتلاش کرده‌اند با تخریب بنا، یادمان یا شهری، تفوق و برتری خود بر رقیب را به نمایش بگذارند. در اغلب این جدال‌ها نیز، غیر نظامیان، کودکان و مردم عادی قربانیاناصلی این برتری‌جویی غیرمتمدنانه بوده‌اند.

صبح روز یازدهم سپتامبر، ۱۹ عضو القائده، چهار هواپیمای مسافربری را ربودند تا با تخریب بخشی از سمبل‌های اداری، اقتصادی و نظامی ایالات متحده آمریکا، ستیز  خود با تنها ابرقدرت باقی مانده از جنگ سرد به رخبکشند.

چند روزی طول کشید، تا جهان از شوک حادثه تروریستی به وقوع پیوسته خارج شود. برای دولت و مردم ایالات متحده، تخریب این سمبل‌ها می‌توانست لکه‌ای سیاه بر قدرت بین‌المللی ابرقدرت باشد (بدنبال این حملات دولت آمریکا آغازگر دو جنگ بزرگ در خاورمیانه شد، که صدها هزار تا از مردم خاورمیانه را به کام خود کشید).

برج‌های تخریب شده، در چهارم آوریل ۱۹۷۰ به بهره‌برداری رسیده و علاوه بر جنبۀ سمبولیک اقتصادی آمریکا، دارای ارزش مالی و تنوع مالکیتی پیچیده‌ای بودند. همین امر باعث شد تصمیم‌های  فنی و تهیه طرح‌های معماری بازسازی، باوجود تمایل میهن پرستانه شدید در آمریکا به بازسازی برج‌ها تا سال ۲۰۰۶ به درازا  بکشد. جامعۀفرهنگی، سیاسی، اقتصادی و معماری آمریکا با این سؤالمهم روبرو بود، که چگونه می‌توان با در نظر داشتنجنبه‌های اقتصادی و فنی موضوع، این دهن کجی بزرگتعدادی تروریست به تمدن آمریکا را پاسخگو باشند؟حمله‌ای که در آن علاوه بر خسارت سمبلیک، جان ۳۰۰۰انسان با نود ملیت مختلف در  دو ساعت از دست رفته بود.

سرانجام نتیجۀ هم‌فکری و هماهنگی بخش‌های گوناگون مرتبط با طرح بازسازی، در ۲۷ آوریل ۲۰۰۶ به بار نشست، و طرح بازسازی برج‌ها  تجارت جهانی، در غالب یک بنای ۱۰۴ طبقه و محوطه‌سازی پیرامونی آن آغاز شد.

در طرح جدید، که چندین معمار مشهور و شرکت‌هایمختلفی در آن همکاری داشتند، در محل فونداسیون دو برج قبلی، آبنماهایی با رنگ تیره یاد جانباختگان آن حادثه را تداعی می‌کنند. یک برج با کاربری، اداری-تجاری-گردشگری و ارتباطی با ارتفاع ۵۴۰ متر، ۱۰۴ طبقه و با جمع زیر بنای ۳۲۵۲۷۹ متر مربع جایگزین دو برج قبلی شده، و در محل مربوط به یادمان حادثه و جانباختگان، آثار آن روز سیاه به نمایش گذاشته شده است.

طراحان موزه یادمان کوشیده‌اند، تا حد ممکن، بخش‌هایی از باقی مانده ساختمان‌های تخریب شده را با بخش‌های جدید پیوند دهند. این هم‌پیوندی با تلاشی هنرمندانه، به مدد نورپردازی و انتخاب اشیاء و آثار باقی مانده از جانباختگان به زیبایی به واقعیت پیوسته است. تالارهای زیرین محوطه برای سال‌ها یاد آور قربانیان اصلی حادثه و آتش نشانان شجاعی است، که در آن روز، برای نجات قربانیان، از جان خود گذشتند.

برای مطالعه کامل مطلب فایل pdf را دانلود نمایید.