تجربه‌ای در آینۀ گفتگوی هنر و معماری

معمارنت- گفتگوی هنر و معماری بیست و دوم خرداد از ساعت 16 تا 19 به بررسی احیای هنرمندانه دو معمار در بافت بازار یزد می‌پردازد.

این هشتاد و هشتمین گفتمان هنر و معماری در موزۀ هنرهای امام علی (ع) است که به معرفی کار مهندس پدرام جعفربیگی و مهندس محمد عبدالرضا زاده از هنرمندان معمار اختصاص دارد. این دو معمار در بافت کهن یزد، نمونه ای از احیاء و بازسازی را به نمایش گذاشته‌اند. بازسازی بخشی از بازار چهارصد ساله محمدعلی خان که به واسطه وجود پاساژ های مدرن، اینک به بازاری متروک مبدل گشته و علیرغم قرارگیری در بهترین نقطه بافت و اتصال به میدان امیرچخماق، مردم یزد حتی نام آن را به یاد ندارند.

در این نشست ایرج شهروز تهرانی، جلیل اولیاء، کورش دیباج طباطبایی و شهریار سیروس که به دعوت انجمن مفاخر معماری ایران حضور پیدا می‌کنند، این طرح و مقوله احیا و پایداری را به قضاوت می نشینند.
دربارۀ این گفتگو می‌خوانیم:
 

تجربه‌ای در روند پایداری
شما می توانید با استعدادترین آدم دنیا باشید، اما علاقه نداشته باشید تا کاری را انجام بدهید که هدف و الزام از پیش تعیین شده ای دارد، در آن صورت دیگر قضیه چندان به آن استعداد وصف ناشدنی, ارتباط نخواهد داشت. مهمتر از همه، اگر فکر می کنید که هنر بازسازی و احیاء، کاری دست دوم است، راهتان را اشتباه انتخاب کرده اید. امیال و نگرش های مشخصی در کار یک احیاگر هست که در سایر هنرها دیده نمی شود. به نظر می رسد هنرمندان این حوزه، اتکاء زیادی به گذشته دارند و بدون تسلط به فرهنگ کهن، چندان موفق نیستند. آن چه بر سر این هنر آمده، گویای این حقیقت است که فرهنگ لوکس گرائی و پیروی از مدهای رایج، همان طور که روی کسب و کار اثر می گذارد، تاثیر خود را روی هنر احیاگران هم گذاشته است. هنرمند به بهای اجرای خواسته های کارفرمای خود ناچار است از بسیاری از ایده هایش صرفنظر کند، اما کسانی که در کارنامه خود فقط نظر دیگران را عرضه می کنند، آثار محدودتری خواهند داشت. اکثر طراحان گرفتار مساله سرعت و صرفه جوئی اند. کار باید سریع و ارزان تمام شود. اما نتیجه ای که مورد پسند همگان باشد، اغلب اتفاق نمی افتد.

گسست بین هنرهای زیبا و مفاهیم پایداری به قبل از انقلاب صنعتی برمی گردد، از همان دوران است که هنرمند در مقابل خود فضایی جز تولید انبوه و گرایش به مصرف نمی بیند. در عصر معاصر هم کسانی که به پایداری می اندیشند، همان کسانی نیستند که به نقش هنر و هنرمند در ایجاد زمینه های پایداری چندان معتقد باشند. درک محیط اجتماعی و تفکر جهان شمول، به کار هنرمند، انگیزه و توان بیشتری می دهد و او را محدود به ایده ها و طرح های معینی نمی کند. با اینحال مناقشه میان هنر واقعی در قلمرو پایداری و هنر بازاری همواره پابرجا خواهد بود.