فضای معنا در گفتمان هنر و معماری

معمارنت- انجمن مفاخر معماری ایران هشتاد و هفتمین گفتمان هنر و معماری را در چهارشنبه 29 خرداد ماه برگزار می‌کند. این نشست که به بررسی مفهوم فضا در جهان معنای معماری اختصاص یافته، از ساعت 16 تا 19 در موزه هنرهای امام علی (ع) ادامه پیدا می‌کند. در این نشست آقایان محمدمنصور فلامکی، محمدعلی مرادی و شهریار سیروس سخن خواهند گفت که با نمایش فیلم همراه است.
در توضیح موضوع این نشست می‌خوانیم:

فضا در جهانِ معنا
می‌گویند پرسش از معنا، پیوند بسیار نزدیکی با زندگی دارد، چرا که این پرسش تنها از موجودی امکان بروز می‌یابد که در جستجوی معنای هستی است، یعنی انسان. از این رو تنها انسان است که از معنا می‌پرسد و همه کنش‌ها و اهداف زندگی‌اش معطوف به آن است. اما چه چیزهایی در شکل‌گیری معنای یک اثر هنری، یک واژه، یک نشانه، یک تصویر و یک رسم دخیل و سهیم است. چه چیز معنای امور را تعیین می‌کند؟
معنای هر چیز در نهایت به جایگاه آن در درون شکلی از زندگی وابسته است. به عبارت دیگر معنا چیزی وابسته به زندگی است و منظور از معنا، همان چیزی است که صور زندگی انسان، شناخته می‌شود. فقط باید دقت کرد که احساس معنا را با خود معنا، اشتباه نگیریم. درست است که در جهان معنا، باید حتما احساس معنا وجود داشته باشد اما این، تنها شرط لازم معناداری است، نه شرط کافی آن. در غیر این صورت معنا موقتی خواهد بود. شما امروز این را اراده می‌کنید و فردا چیز دیگری را. معنا به امری شخصی و موقتی تقلیل می‌یابد و معنایی که متغیر و زوال پذیر باشد و ماندگار نباشد، معنایی نیست که بتواند هستی را معنادار سازد.
اثر معماری و فضای ایجاد شده با مرزی که هویت یا معنای آن را معین می‌کند، محدود می‌شود. این مرز همچون ترکیبی از چیزهای واقعی، ویژگی مربوط به رخ دادن را تجسم می‌بخشد. تدارک فضا و تجسم ویژگی، همراه با یکدیگر، یک مکان را قوام می‌بخشند. مکان‌ها بخشی از موقعیت‌های مختلف زندگی‌اند و مهم‌تر آن که مکان‌ها، اشکال به هم بودگی‌اند. معماری خلق مکان هاست، فضا را فراهم می‌کند و مشخصه‌های آن را تجسم و معنا می بخشد. مکان‌های خلق شده، کاشانۀ اشکال انسانی‌اند که هر کدام فضامندی ویژه‌ای را طلب می‌کنند. مشخصه مناسب موضوع، به خصوص مهم است، زیرا این مشخصه حالت مربوط به اشکال مورد بحث را تجسم می ‌بخشد. اما فضامندی اشکال به فضامندی مکانی که اشکال در آن جای می‌گیرد مربوط می‌شود و معنا می‌یابد.