دفتر جديد ويژه روايت شهرى

نویسنده: 
معمارنت

شهر، خودِ زندگی است و در شناخت آن، توجه به موضوع‌هایی چون کالبد، ساختمان، ترافیک، زیرساخت و جزآن‌ها، هستی این زندگی را فرو می‌کاهد. شهر، به‌جز آن‌ها، بستر وقوع مناسبات انبوهی از انسان‌ها است که در درون آن هستی، گذشته، آینده، آرزو، عشق، دوستی، دشمنی، نفرت، خاطره، منفعت، مالکیت، قلمرو، و همه چیز آن انسان‌ها جای گرفته است. در کدام نقشه می‌توان نخستین چشم گشودن و ادراک کودک را تصویر کرد، کدام آمار می‌تواند روح شهر را اندازه‌گیری کند، کدام برنامه‌ریز می‌تواند پیوندهای نادیدنی انسان‌ها با شهر را سامان دهد، سیاست‌گذار شهری چه می‌داند که انبوه انسان‌های گذرنده از گذرگاه‌ها، به دنبال چیستند و چه می‌جویند؟
پرسش این‌جا است که چگونه می‌توان چنین پدیده‌ای را که دارای بی‌شمار وجه است، تصویر کرد، فهمید و اندیشه‌ای واحد را از آن بیرون داد؟
راه حل اندیشمندان، در برش زمانی کنونی در ابتدای سده بیست و یکم، فراهم سازی امکان درک همه جانبه و برقراری پیوند میان گفتمان‌های موجود جامعه و کوشش برای یافتن اندیشه‌ای فلسفی برای شهر است. این راه حل، متضمن برقراری امکان و مجال گفت‌وگو و مقایسه در فضای بینامتنی رشته‌هایی همچون فلسفه، جامعه‌شناسی، اقتصاد، سیاست، معماری، مهندسی‌های مرتبط با شهر و جز آن‌ها است. این امکان، به آرامی اما با استواری در شکل‌گیری مطالعات بین رشته‌ای و بینافرهنگی و ادبیات تطبیقی آشکار شده‌است. تاکنون، کتاب‌های چندی در این باره نوشته شده و نشست‌های گوناگونی برای شهرخوانی، بازنمایی فضاهای شهری و انسانی در متون ادبی و بررسی مطالعات میان رشته‌ای برگزار شده اند.
«معمارنت» نیز با اختصاص دفتری با نام «روایت شهری» به این اقدام می‌پیوندد. روایت شهری، مستندسازی تجربه زندگی شهری و ایجاد هویت روایی برای شهر است. هیچ روایتی کامل نیست، تنها، برشی لحظه‌ای از زندگی است. روایت‌ها به مخاطبان یادآوری می‌کنند که بی‌شمار انسان‌هایی که در هر روز از کنار آنان می‌گذرند، دنیایی دارند که باید به رسمیت شناخته شوند. روایت‌ها، شاید بتوانند تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران را با فضاهای مداخلاتی آنان نزدیک‌تر سازند، که هر اقدام آنان چه دنیاهایی را تغییر می‌دهند و یا برهم می‌زنند. با برهم‌گذاری این روایت‌ها است که می‌توان هر دم تصویر کامل‌تری از زندگی ـ شهر به‌دست آورد.
«معمارنت» با بازگشایی این دفتر، از همه روایت‌گران شهر دعوت می‌کند که تجربه روایی خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. این دفتر یکی از آن امکان‌ها است.
تجربه‌های روایی می‌توانند به زبان داستان، شعر، گزارش کوتاه، عکس، فیلم کوتاه، نقاشی و هر چیزی که شهر را روایت کند، باشند. منظور از شهر، هر سکونت‌گاه انسانی در روزگار کنونی است. این روزها، فاصله شهر و روستا برافتاده است، روستاها هم گونه‌ای از مناسبات شهری را در خود دارند. روایت‌ها محدوده جغرافیایی هم نمی‌شناسند، تعریف نمی‌پذیرند و آزاد اند.