گزارش مسابقه طراحى اسکان موقت حوادث طبیعی

گزارش مسابقه طراحی
اسکان موقت بی‌جا شدگان حوادث طبیعی و انسانی(زلزله، سیل، جنگ و جز آن)

در نوروز 96 بحث‌های انتخاب موضوع سال معمارنت برای کار فرهنگی در حوزه تخصصی معماری، شهرسازی، میراث فرهنگی و هنر روی موضوع «مسکن لایه‌های کم درآمد» تمرکز یافت. دلیل این امر آمارهای رسمی و نگران کننده حدود 20 میلیون بدمسکنی در حاشیه کلان‌شهرها و حتی نقاطی در درون شهرهای بزرگ بود. منظور از مسکن لایه‌های کم درآمد، حداقل سرپناه برای بی‌جا شدگانی بود که طبق برنامه جامع مسکن در طی سال‌های گذشته به دلیل شرایط اقتصادی به دهک‌های پایین اقتصادی یعنی دهک اول ، دوم ، سوم و بخشی از دهک چهارم رانده شده بودند. یعنی حدود 35 درصد جمعیت کشور که نه در زیر چترحوزه معماری جایی دارند و نه در سیاست‌ها و برنامه‌های رسمی از آن‌ها یادی می‌شود. به عبارت دیگر حق بر شهر 35 درصد از جمعیت کشور در وضعیت بلاتکلیفی قرار دارد.
هدف ما در چارچوب مسئولیت حرفه‌ای و اجتماعی، جلب توجه جامعه معماری به این موضوع بود. در آغاز برای دست‌یابی به این هدف، برگزاری چند مسابقه طراحی پیشنهاد شد؛ مانند :
«مسابقه طراحی سرپناه خودساخته بی‌جا شدگان شهری»
«مسابقه طراحی مسکن حداقل برای لایه‌های کم درآمد»
«مسابقه طراحی گرمخانه برای بی‌جا شدگان شهری»
در ابتدا برای شروع، «مسابقه طراحی سرپناه خودساخته بی‌جا شدگان شهری»، تهیه فیلم مستند شامل نمایش حاشیه‌نشینی در کلان‌شهرها، مصاحبه با صاحب‌نظران و مسئولان و بالاخره تهیه و تدوین کتابی از مقالات و مروری برتجربه‌های گذشته در دستور کار قرار گرفت. با انتخاب گروه اجرایی، برگزاری نشست‌های اتاق فکر، برگزاری نشست‌های هم‌اندیشی، انتخاب هیأت داوران، تهیه ضوابط مسابقه، اخذ مجوز از دبیرخانه مسابقات معماری و شهرسازی.
ما آماده اعلان عمومی پوستر و فراخوان مسابقه بودیم که حادثه زلزله کرمانشاه رخ داد.
پس از بحث‌های مجدد با توافق همه دوستان، طبیعی بود که با توجه به همدلی عمومی جامعه برای کمک به زلزله‌زدگان، ما نیز در صدد برآییم تا این بار در کنار سایرکمک‌های هم‌وطنان، به‌عنوان مسئولیت حرفه‌ای و اجتماعی به موضوع اسکان موقت زلزله زدگان در چارچوب مسکن حداقل بیاندیشیم.
واقعیت این است که تجربه‌های گران‌بها و فراوان گذشته در موضوع حوادث طبیعی و انسانی شامل زلزله، سیل و حتی جنگ و آوارگان به‌خوبی مستند و بررسی نشده‌اند وچه در قالب گزارش‌های اداری یا حافظه دست اندرکاران قابلیت ارجاع عمومی و زمینه سازی برای طرح و برنامه‌ریزی‌های آتی را ندارند.
به همه این دلایل و برای جلب توجه متخصصان معماری، موضوع «مسابقه طراحی اسکان موقت حوادث طبیعی وانسانی(زلزله، سیل، جنگ و جز آن)» جایگزین مسابقه اول شد تا پس از برگزاری آن، مسابقه‌های دیگر به مرور پس از تدارک و جلب حامیان به فراخوان عمومی گذاشته شود.
«مسابقه طراحی اسکان موقت حوادث طبیعی وانسانی(زلزله، سیل، جنگ و جز آن)» با هدف به‌روزرسانی تجربه محلی بر اساس نیازهای روز در تلفیق با خِرد مهندسی بود تا بتوان به اسکان موقتیِ ارزان، ساده و ایمن، همراه‌با  توجه به اقلیم و فرهنگ و مشارکت محلی برای بی‌جاشدگان حوادث طبیعی و انسانی دست یافت.
روز 15 آذرماه فراخوان مسابقه اعلام شد. حدود 300 فرد و گروه تا 30 آذرماه در سایت معمارنت ثبت نام کردند و تا 15 دی‌ماه به‌رغم همه مشکلاتی که به خاطر اختلالات اینترنت در کشور به‌وجود آمد، حدود 90 طراح موفق به ارسال طرح به صورت فایل الکترونیک شدند.                                           
در تاریخ 17 دی‌ماه جلسه طولانی داوری با حضور داوران و نمایندگان دبیرخانه مسابقات معماری و شهرسازی برگزار شد و پس از 5 دوره ملاحظه طرح‌ها و بحث و گفت‌وگو، سرانجام 10 طرح نهایی با امتیازبندی داوران به‌ترتیب اولویت انتخاب شدند، که امروز طرح‌های رتبه اول، دوم و سوم تندیس و جایزه نقدی و هفت طرح برگزیده، لوح تقدیر دریافت خواهندکرد. همچنین نمایشگاهی ازتعدادی از طرح‌ها از امروزبه مدت یک‌هفته در خانه هنرمندان گشایش می‌یابد.

رتبه اول: خانم سوسن مؤمنی موکویی(سرگروه)،احمد زینالی
رتبه دوم : آقای یاشار خزائی
رتبه سوم: آقای محمد احمدی نیا
طرح‌های برگزیده:
آقای محمد حیدری ابهری
آقای احسان رمضانی(سرگروه) و خانم سمیه زینالی
آقای رمان جهاندیده
خانم سولماز عباس زاده(سرگروه)، خانم نرگس فخر واعظی، آقای مجید احمدی خوشبخت و خانم سوگل معصومی
آقای احسان اکبری
آقای مسعود ملکوتی
آقای مسعود رامان فر

امیدواریم کتاب و فیلم مسابقه، شامل مصاحبه با صاحب‌نظران، تجربه‌های گذشته و طرح‌های برگزیده به‌زودی در دسترس همگان قرار گیرد تا در حد خود شروعی در جهت مستندسازی حوادث طبیعی و انسانی و توجه بیشتر جامعه تخصصی معماری باشد تا بتوان در آینده با نگاهی بین رشته‌ای همراه با دیگر رشته‌های مرتبط گام‌هایی برای همکاری در جهت آمادگی بیشتر برای مقابله با حوادث طبیعی و انسانی برداشت.
باز هم امیدواریم با توجه به شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه و تأکید همگان بر رسیدگی به مطالبات و درک مفهوم حق بر شهر لایه‌های کم درآمد، به‌زودی «مسابقه طراحی سرپناه خودساخته بی‌جاشدگان شهری» را با توجه به تدارک قبلی و فراهم شدن امکانات و حامیان آن به فراخوان همگانی برسانیم.
در این راه، دوستان معمارنت، گروه‌ها، شرکت‌ها، نهادها و جمعی از معماران، طراحان، شهرسازان و دیگر افرادی که دغدغه مسئولیت حرفه‌ای داشتند ما را یاری کردند. صمیمانه ازهمه آن‌ها و همچنین شرکت‌کنندگان مسابقه سپاس‌گزاری می‌کنیم و یادآور می‌شویم که مسابقه بهانه است و آن‌چه ماندنی است احساس مسئولیت حرفه‌ای و اجتماعی ارزش‌مند شما است.

داوران
جناب آقای مهندس فرامرز پارسی
جناب آقای مهندس پویا خزائلی پارسا
جناب آقای مهندس جلال صادقی
جناب آقای مهندس رضا حسینی لاهیجی
جناب آقای مهندس رضا نجفیان
جناب آقای مهندس شهاب میرزائیان
مدیرمسابقه: جناب آقای مهندس مهرداد بهمنی
دبیرخانه مسابقات معماری و شهرسازی

حامیان مادی
شرکت محترم کناف
شرکت محترم فاد
شرکت محترم همپایه
شرکت محترم آذر هفتادونه
شرکت محترم تناوب
شرکت محترم کاشالوت
شرکت محترم آهن و فولاد غدیر ایرانیان
شرکت محترم رس
شرکت محترم آرمه نو
مهندسان مشاور محترم برسو
ریاست محترم بنیاد مسکن انقلاب اسلامی
ریاست محترم شرکت عمران و بهسازی شهری ایران
جناب آقای مهندس کورش فتحی
شرکت محترم ام.ام.تی.ای

حامیان معنوی
جامعه مهندسان مشاور ایران
شورای هماهنگی تشکل های فنی و مهندسی حرفه ای کشور
انجمن صنفی مهندسان مشاور معمار و شهرساز
انجمن جامعه شناسی ایران
انجمن مفاخر معماری ایران
برنامه اسکان بشر ملل متحد(هبیتات)
مجمع حق برشهر باهمستان
جمعیت امام علی(ع)
مؤسسه توانمندسازی مهروماه
خانه هنرمندان ایران

همکاران
جناب آقای محمد سالاری راد
جناب آقای حبیب قدیرزاده
جناب آقای مهرداد زاهدیان
جناب آقای مهندس حمیدرضا ناصرنصیر
جناب آقای مهندس سعید سادات نیا
جناب آقای سورنا رفیعیان
شرکت محترم فن آوران اطلاعات سوشیانس
سرکار خانم مهندس سارا رحمتی سایه
سرکار خانم مهندس سپیده سیروس
سرکار خانم فاطمه وکیلی
سرکار خانم مهندس فرزانه شرکایی
سرکار خانم مهندس صبا مدنی
سرکار خانم مهندس مانلی افشنگ
جناب آقای مهندس فاضل رحمتی سایه