نگاهِ به معماری، از پنجره دانشکده

تصمیم گرفتیم پنجره‌ای به معماری باز کنیم. پنجره‌ای از دانشکده معماری.

 چرا؟ چه‌ شد که چنین تصمیم گرفتیم؟

واقع آن است که دانشکده‌های معماری و شهرسازی ما، و به‌تبعِ آن،‌ دانشجوهای معماری و شهرسازیِ ما، گاه بحق و گاه به ناحق، مظلوم واقع شده‌اند. بحق مظلوم اند، چون، متاسفانه، کمیتشان بر کیفیتِ‌شان می‌چربد. بالغ بر دویست و چهل واحدِ آموزشِ معماری در این مملکت مشغولِ تربیتِ معمار برای آینده این کشور هستند. به همین خاطر بسیاری را عقیده بر این است که از این دانشکده‌ها امکان ندارد معمار بیرون بیاید. نظرِ پرتی هم نیست. تصورِ اینکه برای این تعداد واحد آموزشی بشود کادر آموزشی فراهم کرد،‌ بسیار سخت است. راستش را بخواهید، نمی‌دانم آیا در ممالکِ راقیه هم این‌قدر دانشکده و واحدِ آموزشیِ معماری هست یا نه؟ تصور نمی‌کنم.

اما دانشکده‌های معماری و شهرسازیِ ما، در بسیاری موارد، به ناحق، مظلوم واقع شده‌اند. بگوییم چرا.

نخست آن‌که، اگر اقبالِ عمومی جوانان به معماری و شهرسازی زیاد است، آیا تقصیر آنان است؟ جوانی می‌خواهد معمار و شهرساز شود، به هردلیلی به این انتخاب رسیده‌است. خطا کرده؟

دوم، آیا راه‌اندازی دانشکده یا رشته معماری در هر نقطه و گوشه مملکت به اراده و مدیریتِ دانشجو و استاد است؟ دانشکده راه انداخته می‌شود، جوانِ تازه دیپلم‌گرفته از میانِ رشته‌های موجود این رشته را تیک می‌زند.

سوم، مگر تعریف و تعیین سیلابس درسی دانشکده دست دانشجو و استاد است؟ این‌که حدود بیست درصدِ درس‌هایی که دانشجوی معماری می‌گذراند،‌ ارتباطِ تخصصی با این رشته ندارد، آیا تقصیر دانشجو و استاد است؟ می‌دانیم در دوره‌های نخستِ تاسیس دانشکده‌های معماری، آن‌موقع که فقط دانشگاه تهران، دانشگاهِ ملی (شهیدبهشتی) و دانشگاه علم‌وصنعت این رشته را داشتند، تقریبا تمام واحدهای درسی دانشکده در ارتباط مستقیم با معماری بودند، امروز تعدادی از این واحدها، مثل دکور و مجسمه‌سازی، حذف شده‌اند و درس‌های عمومی که در تمام رشته‌های دانشگاهی تدریس می‌شود، جایگزین شده‌اند.

آیا تقصیرِ دانشجو و استاد است که بساطِ تقریبا کلیه سفرهای دانشجویی برچیده شده و دانشجو همه تعریف‌های معماری را باید از زبان استاد و لای ورق‌های کتاب بجوید نه در مشاهده‌ای میدانی؟ واقعا چطور می‌شود بدونِ دیدنِ آثار معماری امیدوار به درک معماری بود. یادم آمد داستانی از رم‌کول‌هاوس. در دانشگاه مسکو، پس از سخن‌رانی، دانشجویانِ مشتاق از او می‌پرسند دوره‌های تکمیلی را در کدام دانشگاه جهانی ادامه دهند خوب است، جواب می‌دهد، مهم نیست کجا درس می‌خوانید، مهم آن است که چه می‌بینید.

دانشجوی امروزِ ما، در طول تحصیل آکادمیک، چه می‌بیند؟

اما،

اما، در همین دانشکده‌های ما، توسط همین دانشجویانِ ارجمند، کارهایی ارائه می‌شود که بسیار زیبا و مغتنم هستند. ما که در کارِ حرفه‌ای معماری هستیم و دستی هم در آموزش داریم، می‌توانیم شهادت دهیم که اگر این کارها و این استعدادها جدی گرفته‌شوند، به آینده معماری این کشور می‌توان امیدهای فراوان بست.

در کارهای دانشجویی، در کنار خام‌دستی‌های ذاتیِ احتمالی، گاه، جسارت‌ها و زیبایی‌هایی هست که دفاترِ معماری ما از نداشتنش رنج می‌برند. دانشجویانِ شریف و خوش‌فکرِ ما خط‌هایی می‌کشند که اگر جدی گرفته‌شوند، خط و خطوطِ آینده معماری و شهرسازی ما را ترسیم می‌کنند.

ما، با این نگاه، پنجره‌ای به معماری از آتلیه‌های معماری دانشگاه‌ها باز می‌کنیم. در این پنجره با کارهای دانشجویان و نظراتِ استادان آشنا خواهیم‌شد. تمامِ آنانی‌که حرفی در حوزه نقد و تحلیلِ روشِ تدریس معماری دارند، می‌توانند این پنجره را پر نقش‌تر کنند و چشم‌اندازش را نیرومندتر.

پشت این پنجره، کارهای دانشجویان را ارائه خواهیم کرد. این کارها می‌توانند از هر مقطعی باشند. از طرحِ یکِ معماری تا پایان‌نامه‌های ارشد یا دکتری. فقط باید چند شرط را دارا باشند.

-    حرفی برای گفتن داشته‌باشند،

-    خوب ارائه شده‌باشند،

-    در سایتی واقعی طراحی شده باشند،

-    مورد تایید استادِ طرح هم باشند.

همین. کارها را به نشانی سایت معمار نت، یا به صندوق daneshkadeh@memarnet.com می‌توانید بفرستید. مدارک ارسالی شما، دو قسمت است؛ قسمت اول، نقشه‌ها و دندرها، و قسمت دوم، گزارش مکتوب در حد یک یا دوصفحه A4  ، با این اطلاعات:

-    نامِ پروژه، نام دانشجو و استادِ راهنما، نام دانشکده و دانشگاه، زمانِ ارائه

-    مبانی نظریِ پروژه، ایده و کانسپت

-    برنامه فیزیکی و شرحِ فضاها

ما:

علاوه بر تمام دوستانی که در بخش‌های مختلفِ «معمارنت» فعالند، تیم جمع‌و جوری هم هست که مسئولیتِ مستقیم اداره این پنجره را به عهده دارد. همه درگیرِ معماری و شهرسازی. این تیم کوچک را به غیر از من، این دوستان تشکیل می‌دهند: نگارِ جوکار، سرورِ هنرور، سمیرا کاظم‌پور و شکیبا شاه‌بختی.

در بررسی و پذیرشِ کارهای رسیده، علاوه بر نظرِ این تیم (به عنوانِ یک رای)، نظرِ مثبتِ استادِ راهنما و نظرِ مثبتِ یکی از اعضایِ شورای سردبیری سایت لازم است.

فعلا.