افزودن دیدگاه جدید

دوره دوم- 4  اردیبهشت 1392

معمارنت- مراسم جایزه دو سالانه کتاب معماری و شهرسازی دکتر منوچهر مزینی در روز جهانی کتاب مصادف با چهارشنبه،4 اردیبهشت در تالار فرخی یزدی باغ موزه قصر برگزار شد. این جایزه توسط موسسه مطالعاتی فرزان زهرا حقیق با همکاری انجمن مفاخر معماری ایران و با هدف بهره‌یابی از دانش صاحب نظران حوزه معماری و شهرسازی و همچنین بالا بردن سطح کیفی تالیف و ترجمه کتاب و گسترش مخاطبان این حوزه، بنیان نهاده شده است. این جایزه در گرامیداشت دکتر منوچهر مزینی به برترین کتاب‌های حوزۀ  معماری و شهرسازی اهدا می‌شود. نخستین دوره ی این جایزه در سال 1390 برگزار شد.

در آغاز مراسم این دوره مجری مراسم جایزه دو سالانه کتاب، اسماعیل جنتی، نویسنده و شاعر، با ابراز تاسف از میزان میانگین تیراژ 1000-1200 کتاب برای جمعت 80 میلیونی ایران ، راه حل را  قرار دادن واحد درسی کتابخوانی در مدارس دانست تا به این ترتیب با  کتاب خواندن تبدیل به یک عادت برای کودکان شده و در نتیجه تیراژ کتاب در کشور بالا رود.

این مراسم با سخنرانی دکتر حسین ذبیحی، پژوهشگر حوزۀ شهرسازی و معماری و استاد یار دانشگاه آزاد اسلامی، در خصوص ارائه‌ای از زندگینامه و معرفی آثار دکتر منوچهر مزینی آغاز شد.
دکتر منوچهر مزینی از برجسته‌ترین صاحب نظران در زمینه مباحث شهرسازی و معماری به خصوص با نگاه برنامه‌ریزی شهری بوده است. همچنین او به سبب تسلط به زبان‌های انگلیسی،آلمانی،فرانسه،عربی آثار ارزشمندی را ترجمه کرده است.
در حال حاضر آثار و کتب دکتر منوچهر مزینی در کتابخانۀ دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات جمع آوری شده است؛ کتابخانه‌ای که به نام خود ایشان نام گذاری شده؛زیرا که او بنیان گذار گروه دکترای شهرسازی و معماری در این دانشگاه نیز بوده است.

از مهمترین تالیفات دکتر مزینی می‌توان به کتاب‌های زیر اشاره کرد که از مهمترین کتاب‌های مرجع و پایه معماری و شهر سازی محسوب می‌شوند:
•    «از زمان و معماری»،یکی از کتاب‌های مرجع معماری و شهر سازی که در آن مباحث ریشه‌ای و ساختاری و فلسفی معماری معاصر و مطالب مهمی در بحث‌های نظری و ویژگی‌های کالبدی معماری و شهرسازی اروپا بیان شده است.

•    «مدیریت شهری و روستایی در ایران»،که در باب مشکلات عمدۀ مدیریت شهری در ایران و راهبرد های پیشنهادی در این عرصه میباشد و جزو معدود کتاب ها در عرصه مدیریت شهری است.

•    «ساختار مدیریت شهری در ایران»،که توسط مرکز مطالعات برنامه ریزی شهری وزارت کشور به چاپ رسیده و از کتاب های ارزشمند در حوزه ی مدیریت شهری محسوب میشود.

•    «شهر در ورای دو بعد»،این کتاب در عرصه شهرسازی بوده و در آن بعد سوم و مباحث دیگری که باید علاوه بر طرح های جامع و تفصیلی که در دو بعد مد نظر قرار گرفته میشود،مطرح شده است.

•    «مطالعه کالبد شهری تهران از نظر بصری و زیبایی‌شناسی»، که توسط مرکز مطالعات برنامه‌ریزی شهری تهران به چاپ رسید. این کار به صورت یک پروژه مطالعه شهری توسط این مرکز به دکتر مزینی سپرده شد.در این کتاب دکتر مزینی مطالبی که بیان نشده بود را مطرح می‌کند. در کتاب «سیمای شهر» لینچ  فقط بحث سیمای شهر را مطرح میکند که در مقیاس میانی شهر است. در کتاب مطالعه کالبد شهری،شهر به موجود زنده‌ای تشبیه می‌شود که در عرصه های کالبد و جان قابل بررسی است. در این کتاب کالبد شهر در مقیاس کلان و خرد نیز بررسی می‌شود و ترکیب جسم و جان که دکتر مزینی در قالب یک موجود زنده بیان می‌دارد، تحت عنوان روحیه شهر تجلی پیدا می‌کند. در این کتاب برای اولین بار دکتر مزینی این نظریه را در دنیا طرح کرده و در واقع نظریه لینچ را تکمیل می‌کند.

•    «مطالعه فرا دو بعدی بزرگراه رسالت تهران»،این کتاب تجلی مباحث کالبدی شهری و نظریه مطرح شده در تکمیل نظریه لینچ است و همچنین در آن بحث شهر در ورای دو بعد را در یک کار اجرایی به ثمر می‌رساند.

همچنین کتاب «تاریخ هنر و معماری شهر تهران» که در زمان حیات، آن مرحوم نتوانست آن را به اتمام برساند توسط رهروان او تکمیل شد و اکنون در حال چاپ می‌باشد. این کتاب بر خلاف بیشتر کتاب‌های تاریخ هنر که در رابطه با مغرب زمین هستند،در وصف ایران نوشته شده و از این رو دارای ارزش است.
از مهمترین آثار ترجمه شده توسط او  می توان به کتاب«فضا-زمان-معماری» نوشته زیگفرید گیدیون که 42 سال پیش ترجمه شد و همچنین کتاب «سیمای شهر» نوشته کوین لینچ اشاره کرد.

از دیگر آثار منوچهر مزینی مقالاتی است که او در زمینه معماری و شهر سازی نوشته و همچنین او مقالات بسیاری را نیز ترجمه کرده است.
 این مراسم با سخنرانی شهلا اعزازی،جامعه شناس و استاد دانشگاه علامه طباطبایی در باب وضعیت کتابخوانی در ایران ادامه یافت. به گفته او آمار ارائه شده از سرانه کتابخوانی در ایران مغشوش و غیرمستند است. او عوامل زیادی را در پایین بودن میزان انتشار کتاب ها دخیل دانست که از آن جمله به هزینه‌های بالا، ممیزی، کتاب‌سازی، در دسترس نبودن برخی منابع، نبودن محتوای مناسب و مفید در کتاب‌ها و پایین بودن سرانه مطالعه اشاره کرد.

به گفته ی او در سال‌های اخیر زنان بسیاری به نوشتن در بارۀ زندگی خانوادگی روی آورده‌اند و این خود باعث افزایش حضور زنان در عرصۀ نویسندگی شده است. از دیگر تحولات،اهمیت پیدا کردن موضوع‌های مرتبط با علوم اجتماعی است و همچنین انتشار کتاب‌ها به تاریخ شفاعی دوران قاجار حاکی از پیدایش نگاهی جدید از درون جامعه به مسئلۀ تاریخ است. در پایان او پیشرفت فناوری و استفاده از فضای مجازی را از عواملی دانست که می‌توانند در بالا بردن سرانۀ مطالعه در ایران سودمند واقع شوند.
 

 
جوایز برندگان کتاب برگزیده معماری و شهرسازی در این مراسم توسط دکتر علیرضا قهاری اعلام گردید. گرایش‌های برگزیده‌ تالیف و ترجمه در دومین دوره عبارتند از:
نوسازی و مرمت-
اندیشه پژوهشی و نظریه پردازی
-طراحی منظر
-محیط زیست
-تاریخ شفاهی و اتوبیوگرافی
-تاریخ معماری و شهرسازی
-روستاشناسی و روستا پژوهی
-برنامه ریزی شهری و منطقه‌ای
-تکنولوژی ساخت
-مستندنگاری
-علوم و کاربردی
-ایرانشناسی
-شهرشناسی،مونوگرافی شهری
-برنامه‌ریزی معماری
-طراحی شهری
-گرافیک شهری
-معماری داخلی و دکوراسیون

در این دوره تعداد 162 اثر به دبیرخانه معرفی شده است که در میان آن‌ها آثاری از خارج از کشور نیز به چشم می‌خورد. از این تعداد 74 اثر به دوره ی دوم راه پیدا کرد که از میان آنها 32 اثر برنده منتخب دریافت جایزه شدند. شایان ذکر است که 70 نهاد ناشر نیز لوح سپاس دریافت کردند.

برندگان دوره دوم جایزه دوسالانه کتاب معماری و شهرسازی
ناشران برتر:
انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی                                                                                                         انتشارات طحان                                                                                                                                               نشر هنر معماری قرن                                                                                                                              انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی                                                                                                                   انتشارات آرمانشهر                                                                                                                                             انتشارات یزدا                                                                                                                                           انتشارات کریمخان زند

لوح ویژه:
-    گیتی اعتماد، مانی معمار صادقی و بهار درنی‌ همدانی برای ترجمه کتاب «ایجاد فضای شهری»(ساخت و ساز املاک و برنامه ریزی شهری)
-    محمدمهدی محمودی برای کتاب «طراحی فضاهای آموزشی با رویکرد انعطاف‌پذیری »
-    غلامرضا پاسبان‌حضرت برای کتاب «باغ‌پارک و طراحی پردیس شهری »
-    حسین ذبیحی برای کتاب «کنکاش در نظریه‌ها، تئوری‌ها و اقدامات شهرسازی و معرفی برنامه‌ریزی شهری فازی»
-    محمدرضا پورجعفر و مهدی منتظر‌الحجه برای کتاب «نشانه‌های شهری تعاریف، گونه‌شناسی، مکان‌یابی، برنامه‌ریزی و طراحی »
-    فاطمه ظفرنژاد برای کتاب «توسعه پایدار و مدیریت آب»
-    ملک طباطبایی برای کتاب «جداره‌های شهری و نقش آنها در کیفیت محیط» (معیارهای نماسازی در فضای شهری)
-    علیرضا بندرآباد برای کتاب «شهر زیست‌پذیر: از مبانی تا معانی »
-    علی خیابانیان برای کتاب «خلاقیت در فرآیند طراحی معماری »
-    ایرج شهروز طهرانی و حشمت‌الله عبدالوهابی برای ترجمه کتاب «شهرها»
-    مریم قاسمی سیچانی برای کتاب «خانه‌های اصفهان»

لوح افتخار:
-    اسماعیل آزادی برای کتاب «از تبار تلاش»
-    عاطفه عیسی نظر فومنی برای کتاب «فرهنگ مصور معماران منظر معاصر»
-    غلامرضا لطیفی برای کتاب «مبانی و اصول برنامه‌ریزی شهری »
-    محمدرضا بمانیان، آرین امیرخانی و محمدرضا لیلیان برای کتاب «نظم و بی‌نظمی در معماری »
-    سید مناف هاشمی برای کتاب «مبانی و روش‌های طراحی شهری»
-    شهرام جلیلیان برای کتاب «بیستون »
-    سید منصور سیدسجادی برای کتاب «شهر سوخته»
-    کاظم ملازاده برای کتاب «نوشیجان» (بناهای بزرگ دوره ماد)
-    فرهاد تهرانی و مجید راسخی برای کتاب «باغ‌های ایرانی ـ اسلامی»
-    پیروز حناچی و محمود پورسراجیان برای کتاب «احیای بافت شهری تاریخی» (با رویکرد مشارکت)
-    انوشه پیربادیان برای کتاب «کاروانسراهای ایران» (مجموعه عکس)
-    سیدعلی حسین‌پور و محدثه نجفی برای کتاب «طراحی مهدکودک با نگاهی به تقدس در معماری ایرانی»

لوح برتر:
-    محمود گلابچی، کتایون تقی‌زاده و احسان سروش‌نیا برای کتاب «نانوفناوری در معماری و مهندسی ساختمان»
-    جهانشاه پاکزاد و حمیده بزرگ برای کتاب «الفبای روانشناسی محیط برای طراحان »
-    شاهین ایلکا و شهاب ایلکا برای کتاب «تجسم اندیشه آیینی در معماری و منظرپردازی ایران »
-    محسن وفامهر برای کتاب «تعامل معماری و تکنولوژی »
-    اسکندر مختاری طالقانی برای کتاب «میراث معماری مدرن ایران »
-    سید موسی دیباج برای کتاب «ماهیت معماری»
-    سید محسن حبیبی و زهرا اهری برای کتاب «مکتب اصفهان »(زبان طراحی شهری در شهرهای کهن)
-    آبتین گلکار برای کتاب «هزار سال معماری جهان»
-    حسین سلطان‌زاده برای کتاب «تاریخ مختصر شهر و شهرنشینی در ایران»

تندیس قلم سیمین:
-    محمدرضا سلطان‌دوست برای کتاب«اقلیم، معماری، تهویه مطبوع»
-    مهناز محمودی زرندی برای کتاب «خرد جاوید»
-    مجتبی آقائی سربرزه برای کتاب «روستاهای تاریخی ایران»

تندیس قلم زرین:
-    کامبیز حاجی‌قاسمی و کامبیز نوائی برای کتاب «خشت و خیال: شرح معماری اسلامی ایران»