فراز و فرود موسیقی در دوره قاجار

هنر: 
موسیقی عصر قاجار
نویسنده: 
فرید دهديزی

 «حرمت‌ساز» در دوره‌ی صفویه مهمترین گفتمان در حوزه‌ی موسیقی محسوب می‌شود. به این ترتیب که با توجه به صبغه‌های تشریعی و فربهی فقه در عصر صفوی، نهادهای عرفانی، فلسفی، ادبی و هنری به امتناع و انقطاع می‌رسند. موسیقی نیز در این بحران، بی‌نصیب نبود...

 

معمارنت
1 - «حرمت‌ساز» در دوره‌ی صفویه مهمترین گفتمان در حوزه‌ی موسیقی محسوب می‌شود. به این ترتیب که با توجه به صبغه‌های تشریعی و فربهی فقه در عصر صفوی، نهادهای عرفانی، فلسفی، ادبی و هنری به امتناع و انقطاع می‌رسند. موسیقی نیز در این بحران، بی‌نصیب نبود.

 

منابع: 

از خبرنامه داخلي مكتب تهران

 

- محمدرضا شفیعی کدکنی، موسیقی شعر، انتشارات آگاه، چاپ هفتم، زمستان 1381، (بخش دلالت موسیقایی کلمات)

 

- محسن قانع بصیری، «واکاوی حجاب شعر و آواز در موسیقی ایرانی»، مجله گزارش موسیقی، شماره 12

 

- محسن قانع بصیری، «از نقد علمی تا نقد هنری»، مجله الکترونیکی گفتگوی هارمونیک

 

http://www.harmonytalk.com/id/1151

 

http://www.harmonytalk.com/id/1152

 

- محمد عابدالجابری، تکوین العقل العربی (نقد العقل العربی (1))، مرکز دراسات الوحدة العربیة، بیروت، الطبعة السادسة، 1994، الفصل الخامس؛ التشریع للمشرع 

 

- محمد عابد الجابری، دانش فقه، بنیاد روش‌شناختی عقل عربی – اسلامی، ترجمه محمد مهدی خلجی، مجله نقد و نظر، شماره 12

 

- فرید دهدزی، «گفتمان و امر روزمره»، روزنامه شرق، 12 اسفند 1383 

 

- فرهنگ رجایی، «درآمدی نظری در باب افکار سیاسی و اجتماعی در ایران سده چهارم هجری شمسی»، مجله تحقیقات تاریخی، تهران 1372، شماره 8

 

- سید جواد طباطبائی،زوال اندیشه سیاسی در ایران، نشر مرکز، چاپ سوم ،1377

 

- منصور صفت‌گل، ساختار نهاد و اندیشه دینی در ایران عصر صفوی؛ تاریخ تحولات دینی ایران در سده‌های دهم تا دوازدهم هجری قمری، انتشارات رسا، چاپ اول، 1381

 

- راجر سیوری، در باب صفویان، ترجمه رمضان‌علی روح‌الهی، نشر مرکز، چاپ اول، 1380

 

- راجر سیوری،ایران عصر صفوی، کامبیز عزیز، نشر مرکز، چاپ دوازدهم، 1383

 

- رسول جعفریان، «صفویه در عرصه دین، فرهنگ و سیاست»، مقاله گزیده منابع فکر و فقه سیاسی شیعه در دوره صفوی، جلد اول، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، چاپ اول، 1379، قم

 

- سبزواری، روضةالانوار عباسی، گردآورنده اسماعیل چنگیزی، نشر میراث مکتوب، 1377

 

- هاشم آقاجری، کنش دین و دولت در عهد صفوی، انتشارات باز، چاپ اول، 1380

 

- حسن مشحون، تاریخ موسیقی ایران، نشر فرهنگ نشر نو، چاپ اول، 1380

 

- ميشل فوكو، مراقبت و تنبیه، ترجمه افشین جهاندیده / نیکو سرخوش، نشر نی، 1378

 

- داود فیرحی، قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام؛ دوره میانی، نشر نی، چاپ دوم، 1381

 

- قدرت، دانش، مشروعیت و گفتمان، ر.ک: هیوبرت دریفوس / پل رابینو، میشل فوکو؛ فراسوی ساخت¬گرایی و هرمنوتیک، ترجمه حسین بشیریه، نشر نی، چاپ سوم، 1382

 

- عبداله مستوفی، شرح زندگانی من، جلد اول، انتشارات گوتنبرگ

 

- ملا حسین کاشفی، روضة‌الشهدا

 

- فرهنگ رجایی، گنج سوخته، انتشارات احیا، 1372

 

- فرید اسدی دهدزی، از بدیهه‌گرایی تا ردیف‌خوانی، مقام موسیقی، شماره 37 

 

- موسی غنی‌نژاد،ما و غرب، «مقاله نقدی بر غرب‌گرایی و غرب‌ستیزی ایرانیان»، انتشارات حسینیه ارشاد، چاپ اول، بهار 1376

 

- آلفرد ژان-باتیست لومر،آوازها و تصنیف‌های ایرانی، تنظیم برای پیانو، گردآوری و اجرا: منوچهر صهبایی، انتشارات ماهور، 1384

 

- محمدرضا درویشی، نگاه به غرب، انتشارات ماهور، چاپ اول، 1376

 

- داریوش پیرنیاکان، نقد ردیف علی‌اکبر شهنازی:
http://www.harmonytalk.com/id/610

 

- فرید دهدزی،«شهنازی تا شهناز»؛ سیری در کثرت‌گرایی مکاتب تار نوازی، مقام موسیقي، شماره 37

 

- دوست‌علی‌خان معیرالممالک، یادداشت‌هایی از زندگي خصوصی ناصرالدین شاه، تهران، بی‌تا و بی‌نا.

 

- موسی معروفی،ردیف موسیقی ایران، انتشارات ماهور

 

- روح‌اله خالقی، سرگذشت موسیقی، جلد اول، انتشارات ماهور

 

 - حسین‌علی ملاح، شرح زندگانی استاد غلامحسین درویش، انتشارات هنر و فرهنگ، 1369

 

- ساز و سخن، انتشارات چهارباغ، چاپ اول، 1374

 

هنر مفهومی

هنر: 
هنر مفهومی
نویسنده: 
شهریار سیروس

«هنر مفهومی»   شاید برای عامه‌ی مردم نامفهوم‌ترین شاخه‌ی هنر محسوب می‌شود. به عبارت دیگر اکثر مردم در مواجهه با «هنر مفهومی» با این سوال ما را خطاب می‌کنند که:«یعنی چه می‌خواهد بگوید؟» و بعد بلافاصله، اظهار نظر دومی متعاقب نظر اول طرح می‌شود: «من هم که می‌توانم چنین کاری را انجام دهم.» یا حتی :«یک بچه هم می‌توانست چنین کارهایی بکند» و در نهایت: «آخرش با این مواد و مصالح چه می‌کنند؟ یعنی جمعش می‌کنند و تمام؟!»

 

«هنر مفهومی»  شاید برای عامه‌ی مردم نامفهوم‌ترین شاخه‌ی هنر محسوب می‌شود. به عبارت دیگر اکثر مردم در مواجهه با «هنر مفهومی» با این سوال ما را خطاب می‌کنند که:«یعنی چه می‌خواهد بگوید؟» و بعد بلافاصله، اظهار نظر دومی متعاقب نظر اول طرح می‌شود: «من هم که می‌توانم چنین کاری را انجام دهم.» یا حتی :«یک بچه هم می‌توانست چنین کارهایی بکند» و در نهایت: «آخرش با این مواد و مصالح چه می‌کنند؟ یعنی جمعش می‌کنند و تمام؟!»

 

كارمايه نقاشی‌هاي رنگ روغن دوره قاجار

هنر: 
نقاشی‌ در عصر قاجار
نویسنده: 
عارف وكيلي

در اواخر قرن 18 و قرن 19 (دوره قاجاریه)، در ایران یک سنت نقاشی رنگ روغن شکوفا شد که بعضی از آن آثار را می‌بایست در زمره‌ی بهترین نمونه‌های این رشته محسوب کرد. ظهور هنرمندانی چون «میرزا بابا»، «صنیع الملک» (ابولحسن غفاری کاشانی)، «مهرعلی»، «ابوالحسن نقاش‌باشی افشار»، «محمد حسن بیک افشار ارومی» و در نهایت، «کمال الملک» (محمد غفاری)، شاهدی بر این مدعاست.

در اواخر قرن 18 و قرن 19 (دوره قاجاریه)، در ایران یک سنت نقاشی رنگ روغن شکوفا شد که بعضی از آن آثار را می‌بایست در زمره‌ی بهترین نمونه‌های این رشته محسوب کرد. ظهور هنرمندانی چون «میرزا بابا»، «صنیع الملک» (ابولحسن غفاری کاشانی)، «مهرعلی»، «ابوالحسن نقاش‌باشی افشار»، «محمد حسن بیک افشار ارومی» و در نهایت، «کمال الملک» (محمد غفاری)، شاهدی بر این مدعاست.

 

پارچه بافي عصر قاجار

هنر: 
در باب هنر پارچه بافي عصر قاجار

پارچه‌بافي عصر قاجار با وجود غناي طرح و اسلوب بافت تاكنون چندان شناخته نشده و درك كامل و جامع‌نگري از آن در دست نيست. دكتر «زهره روح فر»، عضو هيات علمي همايش هنرهاي صناعي گردهمايي، باستان شناس و هنر پژوه برجسته و صاحب تاليفات گوناگون در حوزه‌ی پارچه و پارچه‌بافي ادوار مختلف در ايران مي‌باشند.اين گفتگو دو سال پيش و به استقبال از همايش فرهنگ و هنر قاجار انجام شده است؛ همايشی كه متاسفانه برگزار نشد.

پرسش و پاسخ با دكتر روح فر

 

 در باب هنر پارچه بافي عصر قاجار
 

مصاحبه از: مقداد جاويدي صباغيان
 

خانه معین‌التجار ثبت شد

خانه پدر معنوی خلیج فارس ثبت شد
میراث فرهنگی: 

به گزارش «کمیته پیگیری خانه های تاریخی تهران»، «محمد حسین فراهانی» در حاشیه‌ی ثبت خانه «معین تجار بوشهری» در پنجمین اجلاس «ثبت آثار کشور» گفت: «خانه‌ی معین التجار بوشهری یکی از آثار فاخر شهر تهران محسوب می شود که سال جاری توسط کمیته پیگیری خانه های تاریخی به عنوان تنها سازمان مردم نهاد مدافع حفظ بافت تاریخی تهران، شناسایی شد.»

 

 

همزمان با اولین روز اجلاس ثبت؛

 

خانه پدر معنوی خلیج فارس ثبت شد

 

معمارنت-مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران از ثبت خانه پدر معنوی خلیج فارس همزمان با اولین روز اجلاس ثبت آثار کشور خبرداد.

 

اضطرار ثبت خانه‌های تاریخی لاله‌زار

خانه‌های تاریخی لاله‌زار به صورت اضطراری ثبت شود
میراث فرهنگی: 

خانه‌های تاریخی لاله‌زار به صورت اضطراری ثبت شود- «آتوسا مومنی»، مدیر کل ثبت آثار تاریخی، از ثبت اضطراری تمامی بناهای تاریخی خیابان لاله زار توسط کمیته پیگیری خانه-های تاریخی تهران خبر داد.

کمیته پیگیری خانه های تاریخی تهران به صورت اضطراری تمامی بناهای تاریخی لاله زار را ثبت کند

 

معمارنت- «آتوسا مومنی»، مدیر کل ثبت آثار تاریخی، از ثبت اضطراری تمامی بناهای تاریخی خیابان لاله زار توسط کمیته پیگیری خانه های تاریخی تهران خبر داد.

شماره جدید معماری و فرهنگ منتشر شد

معماری: 

معمارنت- چهل و هشتمین شماره مجله «معماری و فرهنگ با موضوع معماری مجتمع‌های مسکونی منتشر شد.
در این شماره که در سال چهاردهم انتشار این نشریه در معرض عمومی قرار می‌گیرد؛ بیست و پنج مطلب شامل مقالات و گزارش‌هایی در باب معماری مجتمع‌های مسکونی جمع‌آوری شده است. چکیده‌ای از مقالات منتشر شده را می‌توانید در ادامه مطالعه کنید.

معمارنت- چهل و هشتمین شماره مجله «معماری و فرهنگ با موضوع معماری مجتمع‌های مسکونی منتشر شد.
در این شماره که در سال چهاردهم انتشار این نشریه در معرض عمومی قرار می‌گیرد؛ بیست و پنج مطلب شامل مقالات و گزارش‌هایی در باب معماری مجتمع‌های مسکونی جمع‌آوری شده است. چکیده‌ای از مقالات منتشر شده را می‌توانید در ادامه مطالعه کنید.

چکیده مقالات این شماره:
مسکن ارزان  قیمت از رؤیا تا واقعیت
مهسا بشیری

چایخانه بوا نووا / آلوارو سیزا

چایخانه بوا نووا / آلوارو سیزا
معماری: 

لسا دا پالمییرا، پرتغال آلوارو سیزا - 1963

اقبال سیزا با زندگی و فعالییت در انتهای جهان شکل می گیرد. جایی که تا پانصد سال پیش واقعا پایان خشکی قاره ها بوده است. سواحلی که قرن ها، کشتی های بی شمار و دریانوردان با تجربه با امید یافتن سرزمین های ادویه و چای از آن لنگر کشیده اند. سواحلی که امروز و بر روی صخره های آن، چایخانه ای که در سال های آغازین ده شصت ساخته شده، به نوعی یاد آور داستان این منتهی الیه دنیاست.

لسا دا پالمییرا، پرتغال - 1963

بدون شک تعریف معماری امروز جهان، بدون آثار و عقاید آلوارو سیزا، جامع نخواهد بود.

 اقبال سیزا با زندگی و فعالییت در انتهای جهان شکل می گیرد. جایی که تا پانصد سال پیش واقعا پایان خشکی قاره ها بوده است. سواحلی که قرن ها، کشتی های بی شمار و دریانوردان با تجربه با امید یافتن سرزمین های ادویه و چای از آن لنگر کشیده اند. سواحلی که امروز و بر روی صخره های آن، چایخانه ای که در سال های آغازین ده شصت ساخته شده، به نوعی یاد آور داستان این منتهی الیه دنیاست.

 

منابع: 

عکسها : Jody Brawn

 

سينما در عصر قاجار

هنر: 
سينما در عصر قاجار

عليرضا قاسم‌خان از چهره‌هاي مطرح عرصه فيلم‌سازي و پژوهش‌گري هستند، و سال‌ها مسئوليت‌هاي فرهنگي متعددي را بر عهده داشته‌اند، در اين گفتگوي كتبي به موضوع فيلم قاجار و چگونگي ورود سينما به ايران مي‌پردازند.

پرسش و پاسخ با علي‌رضا قاسم‌خان

 

 در باب فيلم قاجار

 

مصاحبه از: مقداد جاويدي صباغيان

 

 عليرضا قاسم‌خان از چهره‌هاي مطرح عرصه فيلم‌سازي و پژوهش‌گري هستند، و سال‌ها مسئوليت‌هاي فرهنگي متعددي را بر عهده داشته‌اند، در اين گفتگوي كتبي به موضوع فيلم قاجار و چگونگي ورود سينما به ايران مي‌پردازند.

 

منابع: 

خبرنامه داخلي مكتب تهران