معمارنت -معماری بیش از آن که محصول تصمیم یک یا چند فرد باشد، محصول فرهنگ جامعه است. بسنده کردن به شناخت کالبد و جسم معماری و غفلت از پیوندهای آن با فرهنگ به سطحی نگری در تاریخ معماری میانجامد. تاریخ فرهنگی، رویکردی در تاریخ معماری است که اگر به مطالعات تاریخ معماری ایران وارد شود، میتواند آن را ژرفتر و برخی از زوایای تاریک آن را روشن کند.
پرسش «معماری چیست؟» اگر چه موضوعی است که به معماری و هنر ساختن بر میگردد، اما در بنیاد خود، پرسشی فلسفی است که از چیستی معماری میپرسد. اینکه «معماری چیست» نخست به این مسأله بر میگردد که در ساختار علوم، معماری از چه سنخ دانشی است؟ آیا به علوم مهندسی تعلق دارد یا اینکه از سنخ علوم فرهنگی است و از آنجا که هنر محور علوم فرهنگی است، پس بایسته است روشن کنیم که معماری هنر است یا مهندسی.
پرسش «معماری چیست؟» اگر چه موضوعی است که به معماری و هنر ساختن بر میگردد، اما در بنیاد خود، پرسشی فلسفی است که از چیستی معماری میپرسد. اینکه «معماری چیست» نخست به این مسأله بر میگردد که در ساختار علوم، معماری از چه سنخ دانشی است؟ آیا به علوم مهندسی تعلق دارد یا اینکه از سنخ علوم فرهنگی است و از آنجا که هنر محور علوم فرهنگی است، پس بایسته است روشن کنیم که معماری هنر است یا مهندسی. برای پرداختن به این مسأله پیش از هر چیز باید به ریشههای تاریخی علوم توجه کنیم.
شیوه طراحی من در دوران های مختلف کار حرفه ای ام متفاوت بوده است. در چند سال اخیر بیشتر به صورتی که ذکر خواهم کرد کار طراحی را آغاز می کنم و ادامه می دهم.
پس از اینکه پروژه ای واگذار شد، دستیار یا دستیارانی را برای آن در نظر می گیرم. با توجه به اینکه از ابتدای کار حرفه ای همواره با پروژه های بزرگ و به صورت گروهی کار کرده ام، به این امر عادت دارم و به ندرت بدون دستیار و گروه کار می کنم.
ادامه گسترش و توسعه بی رویه شهرها، زندگی در باقیمانده مکانهای طبیعی و وحشی و امکان تهیه غذای کافی برای نوع بشر را تهدید میکند. همچنین توسعه پراکنده و غیر متمرکز جوامع ما، اثرات حمل و نقل و آلودگی را افزایش میدهد. زمانی که زمین در اطراف شهرهای موجود برای ساخت و ساز کاهش مییابد، گرایش به دستاندازی هر چه بیشتر به سوی منطقههای جدید افزایش مییابد؛ منطقههایی که از نظر محیط طبیعی بسیار حساساند و تخریب در آنها بهسادگی صورت میگیرد. یک پروژه پایدار با یک سایت پایدار شروع میشود. انتخاب سایت و جایگزینی یک پروژه در سایت دو تا از مهمترین اقدامات اولیه به سوی یک بنای سبز هستند.
در بخش اول از این سلسله گفتارها، به کلیات شاخصههای معماری پایدار پرداختیم. در ادامه و در گفتار چهارم، شاخصههای معماری و بناهای پایدار بررسی میشوند:
رابطۀ معماری و فلسفه رابطهای پیچیده است و فهم این رابطه به درک درست از فلسفه بستگی مییابد. فلسفه در منشأ خود را با معنای متافیزیک تعیّن میدهد، اما متافیزیک چیست؟
متافیزیک که به آن فلسفه اولی میگویند در جست و جوی آن است که بداند هستنده به مثابۀ هستنده چیست و ناگزیر به دنبال اصل میگردد. فلاسفه یونان چیزی را جستجو میکردند که بنیان همه چیز باشد و در پیگیری آنچه بنیان همه چیز باشد، تعریفی از جهان به عنوان کل منظم را میجستند. بر همین اساس در اجرای این نظم میبینیم که تناسب حاکم بر ابعاد معابد یونانی فواصل میان ستونها یا ارتباط بین قسمتهای مختلف نما با نسبتهای حاکم بر گزارههای منطقی مطابقت دارد و دیگر تولیدات فرهنگی در تمدن یونان چون موسیقی نیز ارتباط منطقی با معماری و متافیزیک پیدا میکند و تأمل بر این ارتباط نشان میدهد که چه سان تفکر متافیزیکی یا یونانی تفکری معمارانه و منطقی است و چقدر متأثر از فضای معماران است.
رابطۀ معماری و فلسفه رابطهای پیچیده است و فهم این رابطه به درک درست از فلسفه بستگی مییابد. فلسفه در منشأ خود را با معنای متافیزیک تعیّن میدهد، اما متافیزیک چیست؟
اردیبهشت 93 به دعوت دوستی شبی را در خانۀ جد پدرش در تفرش بسر بردم.
خانهای آجری دو طبقه، ایوانهایی در بالا و پایین، مطبخی در گوشه حیاط، مالبندی در ورودی، حیاطی که گویا آب قنات از آن میگذشته و پس از پر شدن حوض به خانه همسایه میرفته، اما حال با خاک پر شده و درخت آلوی پر باری در میانش نشسته است.
داربست چوبی در بخش جنوبی حیاط که شاخههای مو تنیده به آن چندسال پیش، ناگهان خشک شده؛ درختهای هلو، انار، آلو و ریحان و ... در کف حضور پر رنگ طبیعت در خانه بود. دیوارهای گچی با جرزهای آجری که امین الدولهای آن را پوشانده بود و سقفهایی با تیرهای چوبی و تختههای روش و صاف.
به بهانه پایان دورۀ هفتم کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران
اردیبهشت 93 به دعوت دوستی شبی را در خانۀ جد پدرش در تفرش بسر بردم.