کتیبه‌های ثلث در معماری

کتیبه‌های ثلث در معماری
نویسنده: 
دکترمهدی مکی نژاد
ویژه نامه ها: 

   خط ثلث یکی از اقلام مهم خوشنویسی در هنر ایرانی و اسلامی است. این خط برگرفته و منبعث از خط کوفی است، «ابن مقله بیضاوی»، «ابن بواب» و «یاقوت» درپیدایش، تکمیل ونظام‌مند کردن آن، نقش مهم و اساسی داشته‌اند.ساختار وقابلیت‌های حرکتی خط ثلث،در دو محور عمودی مانند«الف ها» وحرکت‌های افقی مانند «ی» معکوس، همراه با ترکیبات پیچیده، به کمک گردش حروف مختلف، توانایی بالایی به این خط بخشیده است.

 

چکیده :

 

منابع: 

مجله نگره ،شماره 13 ،زمستان 1388

 

کتیبه‌های ثلث در معماری

هنر: 
کتیبه‌های ثلث در معماری
نویسنده: 
دکترمهدی مکی نژاد عضو هیأت علمی فرهنگستان هنر

   خط ثلث یکی از اقلام مهم خوشنویسی در هنر ایرانی و اسلامی است. این خط برگرفته و منبعث از خط کوفی است، «ابن مقله بیضاوی»، «ابن بواب» و «یاقوت» درپیدایش، تکمیل ونظام‌مند کردن آن، نقش مهم و اساسی داشته‌اند.ساختار وقابلیت‌های حرکتی خط ثلث،در دو محور عمودی مانند«الف ها» وحرکت‌های افقی مانند «ی» معکوس، همراه با ترکیبات پیچیده، به کمک گردش حروف مختلف، توانایی بالایی به این خط بخشیده است.

 

چکیده :

 

منابع: 

 مجله نگره ،شماره 13 ،زمستان 1388

 

کتیبه محراب مسجد جامع تبریز

کتیبه محراب مسجد جامع تبریز
نویسنده: 
مهدی مکی نژاد (1)، حبیب الله آیت اللهی (2) ، محمد مهدی هراتی (3)
میراث فرهنگی: 

 کتیبه‌ها را از ابعاد مختلف  هنری، تاریخی، فنی، محتوایی و... می‌توان بررسی کرد. سیر تحول این آثار نشان می‌دهد در هر دوره‌ای، تغییراتی در آنها صورت گرفته است. این تغییرات بیشتر درجنس مصالح، نوع وکیفیت خط و در پاره‌ای موارد در محتوا رخ نموده است. در دوره‌ی ایلخانی اغلب کتیبه‌ها با گچ اجرا شده و  با انواع مختلف خطوط کوفی نوشته شده‌اند.

 

چکیده  

 

منابع: 

-    آیت اللهی، حبیب الله؛ مبانی هنرهای تجسمی، سمت، 1376.
-    اردلان، نادر و لاله بختیار؛ حس وحدت، نشر خاک، تهران، 1380.
-    پوپ، آرتور؛ معماری ایران، ترجمه غلامحسین صدری افشار، اختران، 1386.
-    جنسن، چارلز؛ تجزیه و تحلیل آثار هنرهای تجسمی، ترجمه بتی آواکیان، سمت، 1384.
-    حاجی قاسمی، کامبیز؛ گنجنامه دفتر مساجد جامع، دانشگاه شهید بهشتی، نشر روزنه، 1383.
-    زارعی، باب الله؛ کتیبه کوفی مسجد جامع قزوین، سروش، 1373.
-    صحراگرد، مهدی؛ مجموعه مقالات خوشنویسی گردهمایی مکتب اصفهان، فرهنگستان هنر، تهران، 1368.
-    غزالی، ابو حامد امام محمد، کیمیای سعادت، به کوشش حسین خدیو جم، علمی وفرهنگی ، تهران ، 1383.
-    فضائلی، حبیب الله؛ تعلیم خط، سروش، 1376.
-    قربانزاده، محمدرضا و همکاران، محراب نامه، مرکز مطالعات ایلخان‌شناسی، 1386.
-    قلیچ‌خانی، حمیدرضا؛ رسالاتی در خوشنویسی وهنرهای وابسته، روزنه، تهران، چاپ اول 1373.
-    میر عماد الحسنی، رساله آداب المشق، انتشارات مبلغان، 1371.
-    هراتی ، محمد مهدی؛ هنر پژوهی در برگزیده قران کریم به خط و کتابت علیرضا عباسی، فرهنگستان هنر و آستان قدس رضوی، تهران، 1387.

توضیح تصاویر:
تصویر 1- بسم الله الرحمن الرحیم ، شروع کتیبه. ماخذ عکس : نگارنده بهار 1388.
تصویر 2- نمایی از محراب مسجد جامع تبریز . ماخذ عکس : نگارنده بهار 1388.
تصویر 3- کلمه الرحمن ، حرکت حروف الف ، ل ، وح از نوع اتصال حقیقی به بدنه اصلی خط می باشند . ماخذ عکس : نگارنده بهار 1388.
تصویر 4- انتهای حرف " و" اتصال مجازی متصل است . ماخذ عکس : نگارنده بهار 1388.
تصویر 5 - مابین کلمه ملومین و ابتغی ، روی کلمه" فمن "عنصری بصری طراحی شده است که به هیچ جایی اتصال بر قرار نکرده واتصال مجازی منفصل است .
تصویر 6و7- حّسن مجاورت وهمنشینی مطلوب حرف " فا " با حرف " ع " در کلمه فاعلون .
تصویر 8 – تقارن ، توازن وتناسب میان سه نظام نوشتاری ، هندسی وگیاهی .
تصویر9- تعادل وتوازن در نسبت فضای هندسی حرف " الف " و حرف " ل "  در کلمه الرحیم .
تصویر 10 – گوشه بالای  سمت راست وچپ کتیبه  .
 ماخذ همه تصاویر وترسیم ها نگارنده می‌باشد .
منبع: مجله هنرهاي زيبا، شماره 40، زمستان 1388

تشکیل کمیته علمی منظر فرهنگی در ایکوموس ایران

تشکیل کمیته علمی منظر فرهنگی در ایکوموس ایران
نهادهای حرفه ای: 

معمارنت- شاخه‌ی جدیدی با عنوان کميته علمی تخصصی منظر فرهنگی در ایکوموس ایران تشکیل شد.
این کمیته در شهریورماه سال جاری متشکل از دو عضو پيوسته ايکوموس ایران؛ دکترهایده لاله و دکتر هما ایرانی بهبهانی و يک عضو وابسته ايکوموس ايران؛ دکتر بهرنگ بهرامی و خانم دکتر فیروزه سامانی در شهریور ماه ماه 1391 رسميت يافته است.

معمارنت- شاخه‌ی جدیدی با عنوان کميته علمی تخصصی منظر فرهنگی در ایکوموس ایران تشکیل شد.

 

این کمیته در شهریورماه سال جاری متشکل از دو عضو پيوسته ايکوموس ایران؛ دکترهایده لاله و دکتر هما ایرانی بهبهانی و يک عضو وابسته ايکوموس ايران؛ دکتر بهرنگ بهرامی و خانم دکتر فیروزه سامانی در شهریور ماه ماه 1391 رسميت يافته است.

 

سخن ماه آبان

فعالیتها: 
سخن ماه آبان
نویسنده: 
معمارنت

با سلام به شما که حدود 8 ماه از آغاز به کار رسمی«معمارنت» همراه ما بودید. این سایت اصول راهنمایش را در بخش دربارۀ ما ارائه کرده ، اما در این 8 ماهه هر روز به فکر بهتر شدن بوده است:

با سلام به شما که حدود 8 ماه از آغاز به کار رسمی«معمارنت» همراه ما بودید. این سایت اصول راهنمایش را در بخش دربارۀ ما ارائه کرده ، اما در این 8 ماهه هر روز به فکر بهتر شدن بوده است:

 

تزئینات آجر‌‌تراشی در معماری

تزئینات آجر‌‌تراشی در معماری
نویسنده: 
دكترمهدی مکی نژاد
معماری: 

آجر از مصالح بومی و کارآمد در معماری ایران زمین است. از آجر هم در تزئین  و هم  در ساخت بنا استفاده شده است. آجر‌‌تراشی یکی از روش‌‌های تزئین در معماری است که با ابزار‌های ساده و نوک تیز مانند سوهان و تیشه انجام می‌شود؛ به این ‌‌ترتیب که قسمت یا بخشی از سطح و بدنه آجر برای ایجاد نقش و حجم ‌‌تراشیده می‌شود. بیش‌تر از آجر‌های  نرم با بافت متخلخل برای آجر‌‌تراشی استفاده می‌شود.

 

چکیده

 

منابع: 

: مجموعه مقالات همايش گنجينه‌هاي از دست رفته هنر ايران ،نشر فرهنگستان هنر

 

1. غلام‌رضا نعیما، دزفول شهر آجر، ص 17.

 

2. حسین زمرشیدی، اجرای ساختمان با مصالح سنتی، ص 373

 

3. محمد یوسف کیانی، تزئینات وابسته به معماری دوران اسلامی، ص 24.

 

4. به نقل از همان، ص13.

 

5. خوون چینی کاربرد آجربه منظور تزئین در نماست و با  پس وپیش قراردادن آجرها در کنار یکدیگر، انواع طرح‌های هندسی منظم و متقارن ایجاد می‌شود.در نمای بسیاری از خان‌‌‌ه‌هایشهر دزفول از این شیوه استفاده شده است.

 

6. غلامرضا نعیما، همان، ص 60.

 

7. حسین سلطان‌زاده، فضا‌های ورودی در معماری سنتی ایران، ص 122.

گفتگو با پیر داوینو

گفتگو با پیر داوینو
گفتگو از: 
علی جعفری

معمارنت- پیر داوینو معماری را از لندن شروع کرد؛ اما کارش را در حوزه‌ی بین‌المللی با کار در کشورهایی مانند هند، ایتالیا، غنا، ژاپن، موزامبیک و ایران گسترش داد. کارهای او در حوزه‌ی معماری مسکونی، اداری، طراحی شهری، طراحی داخلی و پروژه‌های فرهنگی است. همچنین از وی هشت کتاب و چندین مقاله به زبان انگلیسی منتشر و تا کنون تعداد زیادی نمایشگاه‌ نیز از آثارش برپا شده است.

 

معمارنت- پیر داوینو معماری را از لندن شروع کرد؛ اما کارش را در حوزه‌ی بین‌المللی با کار در کشورهایی مانند هند، ایتالیا، غنا، ژاپن، موزامبیک و ایران گسترش داد. کارهای او در حوزه‌ی معماری مسکونی، اداری، طراحی شهری، طراحی داخلی و پروژه‌های فرهنگی است. همچنین از وی هشت کتاب و چندین مقاله به زبان انگلیسی منتشر و تا کنون تعداد زیادی نمایشگاه‌ نیز از آثارش برپا شده است.

دانلود فایل: 

نشست زلزله و میراث فرهنگی

نشست زلزله و میراث فرهنگی
میراث فرهنگی: 

معمارنت- موسسه فرهنگی ایکوموس در دوشنبه 29 آبان نشستی با عنوان زلزله و میراث فرهنگی برگزار می‌کند.

معمارنت- موسسه فرهنگی ایکوموس در دوشنبه 29 آبان نشستی با عنوان زلزله و میراث فرهنگی برگزار می‌کند.

در این نشست دکتر ابراهیم زرگر، ناصر نوروززاده چگینی، دکتر منوچهر قریشی و دکتر زهرا اهری حضور خواهند داشت و  صابر اسدی سخنرانی با عنوان «سایت‌های تاریخی زلزله‌زده ایران» ایراد خواهد کرد. همچنین فیلمی در مورد زلزله و میراث فرهنگی نمایش داده خواهد شد.
این جلسه در ساعت 15 شروع و تا ساعت 17 تالار دکتر شیرازی، واقع در فرهنگستان هنر ادامه خواهد داشت.
 

باغ‌های ایرانی و حیاط‌ها

باغ‌های ایرانی و حیاط‌ها
نویسنده: 
مهوش عالمی
ویژه نامه ها: 

یکی از ویژگی‌های فرآیند طراحی در معماری ایرانی ترکیب اجزای مختلف است. شواهد موجود درباره‌ی عمارات دوره‌ی صفوی – چه درون باغ، چه حاوی آن- نشان می‌دهند که از تالار مقابل عمارت، برای دادن بار عام استفاده می‌شده است. این عنصر معماری که فضای ایوان یا شاه نشین را به طرف باغ گسترش می‌داد، فضای بیشتری را برای مهمان‌ها فراهم می‌کرد.

 

راهی به طراحی معماری معاصر

ترجمه: مهوش عالمی و سارا کریمی

 

یکی از ویژگی‌های فرآیند طراحی در معماری ایرانی ترکیب اجزای مختلف است. شواهد موجود درباره‌ی عمارات دوره‌ی صفوی – چه درون باغ، چه حاوی آن- نشان می‌دهند که از تالار مقابل عمارت، برای دادن بار عام استفاده می‌شده است. این عنصر معماری که فضای ایوان یا شاه نشین را به طرف باغ گسترش می‌داد، فضای بیشتری را برای مهمان‌ها فراهم می‌کرد. اینکه تالار صفوی مدلش چه بوده موضوعی است که هنوز باید بررسی شود.

 

فضای فکری کافکا در خانه‌موزه‌اش

فضای فکری کافکا در خانه‌موزه‌اش
نویسنده: 
محمدعلی مرادی

فرانس کافکا نویسنده‌ای است که به زبان آلمانی می‌نویسد، اما آلمانی نیست. او اهل چک است و در یک خانواده‌ی یهودی متولد شده است. از این رو تنهایی او عمقی هستی‌شناسانه داشته؛ چرا که او بین چک‌ها، آلمانی و در میان آلمانی‌ها، یهودی و در یهودی‌ها، اهل چک به حساب می‌آمد. حاصل اینکه او به هیچ‌کدام تعلق نداشت و این امری بود که تنهائی او را رقم می‌زد؛ ادبیات او انعکاسی از این تنهائی است.

 

عکس‌ها: مهرداد بهمنی

 

فرانس کافکا نویسنده‌ای است که به زبان آلمانی می‌نویسد، اما آلمانی نیست. او اهل چک است و در یک خانواده‌ی یهودی متولد شده است. از این رو تنهایی او عمقی هستی‌شناسانه داشته؛ چرا که او بین چک‌ها، آلمانی و در میان آلمانی‌ها، یهودی و در یهودی‌ها، اهل چک به حساب می‌آمد. حاصل اینکه او به هیچ‌کدام تعلق نداشت و این امری بود که تنهائی او را رقم می‌زد؛ ادبیات او انعکاسی از این تنهائی است.

 

تصاویر: