باز باران، با بهاران و تهران

باز باران، با بهاران و تهران
نویسنده: 
علی فلاح پسند- شهرساز

يادداشتي اجمالي بر بحران بارش باران و تگرگ و آبگرفتگي روز يكشنبه 27 فروردين 1391

روزنامه همشهري در شماره روز دوشنبه تحت عنوان ”بارش بي‌نظير“؛ گزارش می‏کند ”باران و تگرگ روز گذشته تمامي پايتخت نشينان را شگفت‌زده كرد“ و معاون خدمات شهري شهرداري تهران، بارش چنين تگرگي را در طول دهه هاي گذشته بي‌سابقه دانست.

يادداشتي اجمالي بر بحران بارش باران و تگرگ و آبگرفتگي روز يكشنبه 27 فروردين 1391

شهر: 
رویدادها

يک عنوان و ده پرسش دريك نگاه : گفتگو با علی فلاح پسند

يک عنوان و ده پرسش دريك نگاه : گفتگو با علی فلاح پسند
معماری: 
گفتگو
گفتگو از: 
معمارنت

معماري از دوران كهن و پيش از تاريخ و از نگر کلان، همواره به اين معنا بوده كه انسان با رويكردي آفرينشگر و پويا، در جستجوي سازگاري با پيرامون زيستي خود، براي سازماندهي فضاي پیرامون خويش، با هدف پايداري زندگي بوده است. معمار (مهراز) اگر نتواند با اين معنا رابطه‌اي عقلايي برقرار كند، از معناي معماري دور شده‏ است و از اين نِگَر، معماري، موضوعی با معناي واحد و يكپارچه است.

معمارنت- با تشکر از شما که قبول دعوت کردید، اگر اجازه بفرمایید وارد بحث درباره معماری در ایران شویم.

سخنی با دوستداران تهران

سخنی با دوستداران تهران
نویسنده: 
معمارنت

تهران قلب تپنده ایران، مانند هر موجود زنده ای، هستی خود را دارد، تا  در بستر آن، هویت خود بجوید و با یافتن این هویت، به بازسازی و  نوسازی آن همت گمارده و دیالکتیک هست شدن  را در تداوم تدریجی تاریخ رقم  زند. یافتن و بازسازی این هسته منسجم هویتی در ضمیر پنهان ما ایرانیان بطور  عام و تهرانیان بطور خاص، همچون یک کنش اخلاقی است، تا بر پایه این کنش  اخلاق اجتماعی، بتوانیم هویت فردی را در بستر هویت جمعی، شهری، سامان دهیم.

تهران قلب تپنده ایران، مانند هر موجود زنده ای، هستی خود را دارد، تا در بستر آن، هویت خود بجوید و با یافتن این هویت، به بازسازی و نوسازی آن همت گمارده و دیالکتیک «هست شدن» را در تداوم تدریجی تاریخ رقم زند. یافتن و بازسازی این هسته منسجم هویتی در ضمیر پنهان ما ایرانیان بطور عام و تهرانیان بطور خاص، همچون یک کنش اخلاقی است، تا بر پایه این کنش اخلاق اجتماعی، بتوانیم هویت فردی را در بستر هویت جمعی، شهری، سامان دهیم.

شهر: 
شهرسازان

آب و تأثیر آن در باغ های حاشیه کویر

جایگاه آب و تأثیر آن در باغ های حاشیه کویر
نویسنده: 
هانیه فدایی تمیجانی (دانشجوی دکتری معماری) - نوید ارزیتون (دبیر انجمن علمی معماری)

نوشتار حاضر نگرش در مورد جایگاه آب و تأثیر آن در ایجاد برودت محیطی در باغهای حاشیه کویری فلات ایران است. آنچه که معماری سنتی ما را پایدار میسازد، پاسخگویی آن به مسائل پیچیده و نیازهای بشری در طول تاریخ بوده است. پایداری به صورت یک رکن اساسی، در کلیه فضاهای معماری سنتی ایرانی مشاهده گشته و باغ ایرانی بسان دیگر فضاها، آنچنان طراحی شده که با اقلیم منطبق بوده و به عنوان یک اکوسیستم بسته در فضاهای شهری مناطق گرم و خشک کویری ایفای نقش میکند.

شهر: 
مقاله
دانلود فایل: 
PDF icon مقایسه تطبیقی جایگاه آب و تأثیر آن در باغ های حاشیه کویر

نماد دو پهلو: برج شهیاد، ميدان آزادي

نماد دو پهلو: برج شهیاد، ميدان آزادي
نویسنده: 
فريار جواهريان
معماری: 
مقاله

حیات بخشيدن به يك نماد، صرفاً يك حركت مكانيكي نيست، بلكه به شرايط زندگي اجتماعي و چالش‌هاي آن و در نهايت، به ضربا‌هنگ کائنات بستگي دارد.

پيشينهء تاريخي

پانوشت: 

1 -با تشكر از همهء كساني كه وقت گرانبهاي خود را در اختيارم گذاشتند، چه در گفتگوي رو‌در‌رو يا با تلفن و ايميل، و بيش از همه، حسين امانت.
2 -سمبل‌ها و تصاوير: ميرچا الياده، صفحه 35، انتشارات گاليمار، پاريس، 2004.
3 -در پروژهء ساخت يك سري غرفه در زير زمين و محوطهء شهياد هم پيش‌بيني شده بود كه بنا به پيشنهاد خود امانت هر يك از غرفه‌ها معرف يك سلسلهء پادشاهي بود، اما اين غرفه‌ها هرگز ساخته نشد.
4 -از گفتگوي تلفني با سيحون در مهر 1386، اما ايران‌پور به ياد مي‌آورد كه فروغي هم از اين طرح حمايت كرده بود.
5- فروغي هم به مدت كوتاهي زنداني شد.
6 -مصاحبه با ايرج كلا‌نتري، آبان 1386.
7 -مصاحبه با صدري، دي 1386.
8 -سر دانكن مايكل، كه امسال مدال شوالیه از ملکه الیزابت گرفت، در سخنراني‌اش شهياد را يكي از به ياد ماندني‌ترين پروژه‌هاي دوران حرفه‌ايش دانست.
9 -به گفته حقيقي، امانت گاهي تا پاسي از نيمه شب در سايت مي‌ماند.
10 -كاتالوگ كارهاي زاها حديد، صفحهء 77، نمايشگاه گوگنهايم.

 

 

منابع: 

- بزم اهريمن: جشنهاي 2500 سالهء شاهنشاهي به روايت اسناد ساواك و دربار، جلد سوم، تهران، 1378.
- هنر و معماري- مجله معماري، عبدالمجيد اشراق، شماره 11 و 12.
- مقاله <روزگار غريبي است>، گلرخ اسكويي، روزنامه اعتماد ملي شماره 392.
- بناي ملي: آزادي يا برج ميلا‌د، محمد (سينا)رجايي، معماري و ساختمان، صفحهء 63-60، 1386.
- شهياد آريامهر، كتاب منتشر شده توسط شوراي جشنهاي 2500 ساله، 1350
(تصاوير 7،9،11،14،17،19،20،21،23،24،25،27، 29، 31، 33 و 41، برگرفته از اين كتاب هستند كه حسين امانت آن را تدوين و مرتضي مميز طراحي كرده است.)
- قصه برج پير، مرجان طاهر‌رازي، در همگامان، منتشر شده توسط شهرداري تهران، 1386.
- تصوير 8 از اسلا‌م: هنر و معماري، انتشارات Markus Hattstein and Peter Pellis, Konemann، ايتاليا، 2004، صفحهء 511.
 

سیر تحول باغ و خیابان لاله زار

سیر تحول باغ و خیابان لاله زار
نویسنده: 
مریم میرزایی- معمار و کارشناس ارشد مرمت بنا
میراث فرهنگی: 
مقاله

  خیابان لاله زار در قدیم از جایگاه ویژه ای نزد ساکنان ایرانی و خارجی تهران برخوردار بوده است. بازیابی هویت شهری، تجدید خاطره و توسعۀ حیات مدنی در تهران بدون توجه به لاله زار و تجدید حیاتش صورت واقع نمی گیرد. لاله زار حتی برای کسانی که عصر جدید آن را تجربه کرده اند، دارای ارزش و مفهوم خاصی از هویت تهران تلقی می شود.

  خیابان لاله زار در قدیم از جایگاه ویژه ای نزد ساکنان ایرانی و خارجی تهران برخوردار بوده است. بازیابی هویت شهری، تجدید خاطره و توسعۀ حیات مدنی در تهران بدون توجه به لاله زار و تجدید حیاتش صورت واقع نمی گیرد. لاله زار حتی برای کسانی که عصر جدید آن را تجربه کرده اند، دارای ارزش و مفهوم خاصی از هویت تهران تلقی می شود. لاله زار تمام ابعاد مختلف یک پایتخت را در خود جمع دارد؛ لاله زار مدرن، لاله زار سیاسی، لاله زار گردشگاهی، لاله زار تجاری و لاله زار به عنوان روایتگر تهران و تهرانی، مهم ترین خصایص تهران طی ادوار گذشته تا امروزند.

منابع: 

 

-    نجمی، ناصر؛ دارالخلافه تهران، چاپ دوم، انتشارات همگام، مرداد ۱۳۶۲

 

-    نجمی، ناصر؛ تهران قدیم، چاپ پنجم، انتشارات مازاد، ۱۳۷۵

 

-    نوربخش، مسعود؛ تهران به روایت تاریخ، چاپ اول، نشر علم، ۱۳۸۱

 

-    شهری، جعفر؛ طهران قدیم، چاپ چهارم، انتشارات معین، ۱۳۸۳

 

-    انوار، عبدالله؛ کتاب تهران، جلد سوم، مقالۀ غرب خیابان لاله زار، چاپ اول، انتشارات روشنگران، ۱۳۷۰

 

-    تکمیل همایون، ناصر، تاریخ اجتماعی و فرهنگی تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی، ۱۳۷۷

 

آلاچيق ترکمن (اُوی)

آلاچيق ترکمن (اُوی)
نویسنده: 
تيمور پايدار - جمال الدين توماج نيا
معماری: 
مقاله

قوم ترکمن قومي كوچ رو و چادرنشين بوده و به مرور زمان و با فشار دولت هاي ايران و روسيه در برخي مناطق ، از زندگي عشايري دست كشيدند و به زندگي يكجانشيني روي آوردند. اقوام تركمن در زندگي كوچ نشيني خود داراي آداب و رسوم و نوع زندگي خاصي بوده اند كه با يكجانشيني اين آداب و رسوم را به خانه ها و محيط روستايي يا شهري خويش منتقل كردند .

دانلود فایل: 
PDF icon آلاچيق ترکمن (اُوی)

سفری به قزوین: از دولتخانۀ صفوی تا کلیسای کانتور

نویسنده: 
سارا کریمی
میراث فرهنگی: 
مقاله

نوروز ۹۱ برای من نوروزی معمارانه یا شاید هم مهرازانه بود. از آن جهت که سال کهنه (۱۳۹۰) سال آشنایی ام با مباحث معماری بود، نوروز پس از آن، سفرهایم با نگاهی معمارانه همراه بود و رنگ و بویی متفاوت داشت. مقصد سفر نوروزی امسال مان قزوین بود. قزوین شهرآب انبارها؛ شهری تاریخی است که می توان یادگاری از رویدادها و دوره های تاریخی ایران در آن یافت؛ از حسن صباح و هارون الرشید گرفته تا صفویه و قاجار و مشروطه و جنبش دموکراتیک آذربایجان و نهضت ملی شدن نفت و وقایع متأخرتر.این شهر مرکز شهرستان قزوین و استان قزوین است و در ۱۵۰ کیلومتری غرب تهران واقع است.

تصاویر: 
پانوشت: 

1- مانند مسجد النبی، امام زاده حسین(شازده حسین)، پیغمبریه (چهار انبیا)، امامزاده اسماعیل، بقعه آمنه خاتون، آرامگاه حمدالله مستوفی، مسجد و مدرسه صالحیه، عمارت باغ سپهدار، خانه مستشار (مدرسه ملا خلیلا)، خانه امام جمعه شهیدی، عمارت شهرداری، خانه سردار مفخم، کلیسای رفیع، سرای سعدالسلطنه، بازار و سرای وزیر، دروازه تهران قدیم، دروازه درب کوشک، آب انبار سردار بزرگ، آب انبار حاج کاظم، آب انبار حکیم...

2-یادداشتی بر کتاب تاریخ شهر و شهرنشینی (نوشته دکتر جهانشاه پاکزاد)

نویسنده: 
افسانه واحدی
مشخصات کتاب: 

کتاب تاریخ شهر و شهرنشینی در ایران از آغاز تا دوران قاجار نوشتۀ جهانشاد پاکزاد از سوی انتشارات آرمانشهر به تازگی و در پاییز 1390 روانۀ بازار کتاب شده است.

پژوهش دربارۀ شهرنشینی، بیشتر در حوزۀ مطالعات تاریخی، اجتماعی قرار می گیرد و برخلاف شهرسازی که موضوعی در قلمرو معماری و شهرسازی است و به بحث¬های کالبدی و فیزیکی شهر می پردازد، مقوله ای جامعه شناختی است و این کتاب به تاریخ شهرنشینی در فلات ایران با رویکردی تاریخی پرداخته است. البته این مسئله به علت محدودیت منابع و اطلاعات باستان¬شناسی در حوزه شهرسازی و معماری متداول شده است.

پژوهش دربارۀ شهرنشینی، بیشتر در حوزۀ مطالعات تاریخی، اجتماعی قرار می گیرد و برخلاف شهرسازی که موضوعی در قلمرو معماری و شهرسازی است و به بحث های کالبدی و فیزیکی شهر می پردازد، مقوله ای جامعه شناختی است و این کتاب به تاریخ شهرنشینی در فلات ایران با رویکردی تاریخی پرداخته است. البته این مسئله به علت محدودیت منابع و اطلاعات باستان شناسی در حوزه شهرسازی و معماری متداول شده است.

شهر: 
خانه کتاب

گفتگو با احسان زكاري، طراح و مجري نقاشي ديواري در شهر تهران

هنر: 
گفتگو
گفتگو از: 
جمال الدين توماج نيا

اشاره: احسان زكاري، متولد 1358، آران و بيدگل است. وي تحصيل‌كرده رشته نقاشي از دانشگاه تهران و كارشناس ارشد همين رشته از دانشگاه تربيت مدرس است. زکاری به مدت هشت سال به صورت حرفه‌اي وارد كار نقاشي ديواري شده و طراحی و اجراي بسياري از نقاشي‌هاي ديواري سطح شهر را به عهده داشته است. با وی در مورد نقاشي‌ديواري، نحوه اجرا، موانع و كاستی‌هاي اين كار و مديريت هنر شهري و اینکه چطور می‌تواند مناقصه به بهتر شدن هنر شهری کمک کند، گفتگويي دوستانه انجام داديم.

اشاره: احسان زكاري، متولد 1358، آران و بيدگل است. وي تحصيل‌كرده رشته نقاشي از دانشگاه تهران و كارشناس ارشد همين رشته از دانشگاه تربيت مدرس است. زکاری به مدت هشت سال به صورت حرفه‌اي وارد كار نقاشي ديواري شده و طراحی و اجراي بسياري از نقاشي‌هاي ديواري سطح شهر را به عهده داشته است. با وی در مورد نقاشي‌ديواري، نحوه اجرا، موانع و كاستی‌هاي اين كار و مديريت هنر شهري و اینکه چطور می‌تواند مناقصه به بهتر شدن هنر شهری کمک کند، گفتگويي دوستانه انجام داديم.