مقاله

اختصاصی معمارنت- جابه‌جایی جمعیت قدمتی به اندازه پیدایش بشر دارد که در جستجوی امکانات زندگی از نقطه‌ای به نقطه دیگر کوچ می‌کردند، کوچ اقوام و قبایل همانند مهاجرت اقوام آریائی‌ها که ملت ایران را شکل دادند، هر چند نمی‌توان آن را گردشگری نامید. اما جهانگردی از سر کنجکاوی یا شناخت جهان نیز صدها سال قدمت دارد.

سال 2012، ‌همایش بزرگی با نام Velo-City در ونکوور کانادا برگزار شد. بیش از هزارنفر از بزرگان حوزه ترافیک، ‌دوچرخه و کودک- البته با محوریت شهر دوستدار کودک- از سراسر جهان گرد آمدند تا در چهار روزِ همایش، ایده‌ها و نظرهای خود را باهم شریک شوند. یکی از شرکت‌کنندگان در این همایش، پاول ترانتر بود. استاد پیوسته جغرافی در «مدرسه علوم ریاضی، محیطی و تربیت بدنی»‌ پردیسِ «کانبرا»ی دانشگاه «نیو ساوت ولز»، مستقر در آکادمی دفاع هوایی استرالیا. حوزه مورد علاقه او در پژوهش و تحقیق، جغرافیای حمل‌و نقل، و تغییرات جهانی است. نقش معتبری در تبیین و توسعه مفاهیمِ شهرهای پایدار و سالمِ دوستدار کودک با‌ حمل‌و نقل فعال در ادبیات آکادمیک دارد.

  مقاله‌اي كه در ادامه خواهد آمد، حدود 14 سال پيش (زمستان سال 1378) در مجله شهر (شماره 4 تا 6)، چاپ شده است، اما اين روزها با طرح دوباره بحث‌هاي مربوط به انتقال پايتخت، مطالب آن هم‌چنان داراي موضوعيت و قابل تأمل است.

 به دنبال اوج گرفتن بحران آلودگي هوا از ماه گذشته به اين طرف و به روال معمول هر سال و مثل ساير بحرانها (خطر زلزله احتمالي تهران كه هر از گاه به مناسبتي به يادش مي افتيم، يا بن بست ترافيك)، بازار بحث، اظهارنظر، نصيحت، هشدار و ارائه راه‌حل از سوي افراد و يا نهادهاي مسئول و صاحب نظران براي مدت كوتاهي گرم شد تا باز زماني ديگر، بحراني ديگر موجب رونق اين بازار شود. 

آی آدم ها؛ این طبیعت از دست شما می‌کند فریاد

 از جنگل‌ها، دریاچه ها و تالاب‌ها دیگر چیزی نمانده... شهرها، رودخانه ها، دریاها آلوده و قنات‌ها و چاه‌ها خشکیده؛ دشت‌ها تشنه، خاک‌ها در حال فرسایش ; شنزارها و بیابان‌ها در حال گسترش ; براستی با این همه دست اندازی، جز خشم و قهر از طبیعت چه انتظاری داریم ؟!

اگر ویوالدی در کنسرتوی بهار و بتهوون در سمفونی شمارۀ 6‌، حتی مالر در سمفونی شمارۀ 1 و مسیان در استحاله و سنت فرانسوا‌، به بازنمایی عینی مصداق‌های بیرونی می‌پردازند‌، موسیقی دهه‌های پایانی قرن بیستم به طور جزء‌، و هنر و انسان این دوران به طور کل‌، بی نیاز از روایت عینی‌، دغدغه‌ای فراتر از بازنمایاندن صرف دارد. هرچند عادلانه نیست که نگاه‌های ویوالدی و بتهوون را با مالر‌، و این هر سه را با رویکرد مسیان یکسان بدانیم.

اختصاصی معمارنت- زاینده‌رود با ویژگی‌های منحصر بفرد و یگانۀ خود یکی از رودهای شاخص ایران است که آمیختگی‌اش با تمدن قدیمی شهر اصفهان از آن پدیده‌ای تاریخی-طبیعی-جغرافیایی ساخته است. مقایسۀ چنین پدیده‌ای با رودی دیگر در آنسوی دنیا شاید منطقی به نظر نرسد. اما مقایسه و تمثیل یکی از بنیادی‌ترین ابزارهای ذهن آدمی برای یافتن راه‌حل‌های جدید از تجربیات گذشتۀ خود و دیگران بوده و هست.

اگر با آگاهی از یگانگی پدیده‌ها به عناصر مشابه دیگران نگاه کنیم و برای برون رفت از بحران‌های خود راه حل‌های آنها را دست‌مایۀ الهام قرار دهیم، این کار نه تنها منطقی به نظر خواهد رسید؛ بلکه هنری است که می‌تواند مایۀ تحول امروز و آینده ما شود.

معمارنت- نشست معرفی کتاب«بررسی وضعیت شهرسازی و برنامه ریزی شهری و منطقه ای در ایران معاصر» عصر روز چهارشنبه 27 آذرماه با حضور مجید غمامی، مصاحبه کننده و مولف کتاب و نیز جمعی از مصاحبه شوندگان برگزار شد.

در این مراسم که به همت سایت معمارنت، انجمن مفاخر معماری ایران و موزۀ امام علی (ع) ترتیب داده شده بود، جمعی از پژوهشگران، متخصصین و فعالان حوزۀ شهری حاضر بودند. ابتدا فیلمی از مولف کتاب، دربارۀ نحوۀ گسترش حاشیه های کلان شهر تهران با روایتی تاریخی از چهار دهۀ گذشته نمایش داده شد. سپس با خوشامدگویی مهندس علیرضا قهاری، دبیرانجمن مفاخر و آغاز سخن از مهندس مهرداد بهمنی، مدیر سایت معمارنت، هم اندیشی شروع شد.

گذشته از همه ماجراجويي‌هايي که انسان‌ها براي مهار آب انجام داده‌اند، آخرين آن‌ها، سرانجامِ کاملاً روشني پيش چشم همگان گذاشت: لغو نظام‌هاي حقوقي پيشين و حق‌آبه‌هاي ديرينه، بي‌توجهي به سرنوشت انسان‌ها و اکوسيستم‌هاي بزرگ و تدوين حقوق مالکانه آب بر پايه متصرفان سرچشمه‌ها و منابع آب. تمامي اقدام‌هاي پيشين، همچون انحراف و جابه‌جايي مسير رودخانه، تقسيم‌بندي آب، ساخت سد و آب‌بند و جوي و کانال و انتقال آب به دورترين نقاط،

این مراسم با سخنانی از دکتر سیروس شفقی رئیس انجمن دوستداران اصفهان، دکتر رسول زرگرپور استاندار اصفهان و دکتر احمدعلی فروغی رئیس دانشگاه آزاد خوراسگان به رسم خوشامدگویی و سلام آغاز شد. سپس دکتر سید احمد خاتون آبادی دبیر علمی همایش، با ارائۀ گزارشی از فعالیت‌های سال گذشتۀ انجمن به طرح رویکرد ملی این همایش به جای نگاه استانی و پیش گرفتن شیوۀ مدارا و گفتگو به جای دیوارکشی‌های انسانی علیه دیگر همسایگان استان پرداخت.