طرح آمایش سرزمین (ستیران)

طرح آمایش سرزمین (ستیران)
نویسنده: 
محمد سالاری

تدوین اندیشه‌ای واحد برای کل سرزمین در چارچوب طرح آمایش، یا به عبارتی دیگر، برقراری یکپارچگی قلمرویی نظریه‌ای بود که به‌ویژه فراتسویان در پی آن بودند و آن را در کشورشان، به‌کار بستند.

در سال‌های پیش از انقلاب اسلامی، ایران هم که چنین هدفی را برای کل کشور دنبال می‌کرد، به صرافت تهیه چنین طرحی انداخت. از این رو،  طی قراردادی از سوی سازمان برنامه و بودجه، این وظیفه به شرکت ایرانی ـ فرانسوی ستیران در سال 1354 واگذار شد. اکنون با گذشت بیش از چهار دهه از زمان تهیه و تصویب آن، این سند را می‌توان سندی تاریخی تلقی کرد و ضروری است آن را با دقت بخوانیم، بسنجیم، بررسیم و به بنیادهای دانشی خود بیفزاییم. این سند، به‌ویژه در شرایط آن روزگار که نمی‌توانستیم چیزی جز منویات ملوکانه را تأیید کنیم، دارای صراحت لهجه و شجاعانه به‌شمار می‌آید.

شهر: 

لوتکا، قایقی در کرانه‌های فرهنگ و توسعه بومی

لوتکا، قایقی در کرانه‌های فرهنگ و توسعه بومی
معماری: 
لوتکا، قایقی در کرانه‌های فرهنگ و توسعه بومی
گفتگو از: 
معمارنت

بومگردی لوتکا با انتقال یکی از ساختمان‌های قدیمی با معماری گیلانی آغاز به کار کرد. این انتقال با پیاده کردن ساختمان خانه عیسی خان و سوار کردن آن در حاشیه یکی از شاخه های تالاب انزلی انجام شده است. این روند در ساخت و سازهای جدید این مجموعه نیز ادامه پیدا کرده و با الهام از معماری مناطق مختلف گیلان و به کار گیری مصالح محلی توام با تلاش برای انطباق با محیط همراه بوده است.

بومگردی به عنوان یک زمینه جدید فعالیت گردشگری چند صباحی است که در ایران مطرح شده است. این زمینه جدید سعی می کند با محیط زیست، معماری بومی و فرهنگ محلی هماهنگ باشد و به جای تلاش برای تسلط بر حوزه فعالیت خود، با بسترهای از پیش موجود تطبیق پیدا کند. تاسیس و تکثیر بوم گردی ها با این رویکرد، شاید علاوه بر ایجاد اشتغال، افقی جدید برای ارتباط میان شهروندان کلان شهرها با طبیعت و جوامع کوچکتر بگشاید. افقی که در آن گردشگری به قیمت رفاه گردشگر و تخریب محیط، منابع و فرهنگ بومیان تمام نشود.

حوالی «قبرستان» منتشر شد

حوالی «قبرستان» منتشر شد

شمارۀ دوم مجلۀ حوالی منتشر شد. این شماره با عنوان حوالی قبرستان، روی کیوسک های روزنامه فروشی آمد. موضوع این شماره فضایی است که گاهی توقف‌گاه موقت و گاهی هم توقف‌گاه دائمی آدم‌ها است. موضوعی که کمتر به سراغ آن می رویم. فضایی است که در زندگی روزمره‌مان جایی ندارد؛ دور است و بهتر است دور هم نگه داشته شود. دلیلش اهمیتی ندارد: قیمتِ گزاف زمین و حرام‌شدن آن برای قبرستان یا فرار آدم‌ها از مرگ.

 

در حوالی قبرستان از مکانِ دفن‌شدن آدم‌ها می‌خوانیم و از رعب‌آور بودنِ قبرستان برای کودکی‎هایمان. از تفاوت تجربۀ مرگ در شهرهای کوچک و بزرگ و از تأثیرات دنیای مدرن بر قبرستان‌ها. نویسندگان و گزارشگران این مجله، به دیدار شهری رفته اند که همۀ سنگ قبرهایش از تاریخ و واقعة مشخصی صحبت می‌کنند. طرح‌های توسعۀ قبرستان‌ها را مرور کردند و با مدیران و اهالی آنجا به گفتگو نشستند، از معیارهای قیمتِ قبور تا مفهوم قبرستان در ادبیات عامه، هرآنچه در این باب بخواهید در میان صفحات پیدا می‌کنید. روی محور زمان تا قاجار دنده عقب رفته و در محور مکان، از شرق به افغانستان و هندوستان و در غرب به عراق رسیده است.

من، جمیله خانم و گورستان تخت فولاد

من، جمیله خانم و گورستان تخت فولاد
نویسنده: 
مهرداد بهمنی

سال‌های 47 بود. جمیله خانم 70 سال از خدا عمر گرفته بود، من تازه ده ساله بودم. گاهی که جمیله خانم از قمشه به اصفهان می‌آمد، بالای لیست اصفهان گردی‌اش همیشه زیارت اهل قبور در تخت پولاد 1000 ساله بود که در زبان محاوره اصفهانی‌ها تخت فولاد شده بود.

زیارت زینبیه، سر زدن به هم‌ولایتی‌اش، دکتر دانشگر و در جهت به‌روزرسانی و تکمیل فایل‌های هارد اصفهان‌اش به حساب می‌آمد که همان موقع  هم چند ترابایت بود. البته بهانۀ دیدن دکتر، تعویض عینک شکسته یا معاینه چشم و احیاناً اصلاح شماره عینک بود، اما اصل کار سر زدن به خانه دختران و چند برنامه دیگر بود که منو سفرهای هرچند ماه یک‌بارش به اصفهان را تکمیل می‌کرد.

شهر: 
منابع: 

 عکس: معمارنت

به سوی معماری سیاست‌ورز

به سوی معماری سیاست‌ورز
نویسنده: 
مجید ابراهیم پور
معماری: 

درک فاجعه‌ای که در معماری ایران رخ داده است، نیاز به داشتن تخصص معماری ندارد بلکه کافی است در خیابان قدم بزنی یا حتی از گوشه‌ای از فضای خانه خود به آن بنگری. اما آیا این فاجعه ریشه‌ای تخصصی دارد یا اقتصادی، سیاسی و اجتماعی؟

 آیا جامعه معمار ما با مصالح ساخت و جزییات معماری آشنایی ندارند یا روندهای پیچیده اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، معماری ما را به این فاجعه تبدیل کرده است؟ در این شرایط، وظیفه معمار نه به عنوان یک متخصص بلکه به‌عنوان یک حرفه‌ای چیست؟ رابطه معماری با سیاست‌ورزی چیست؟ چگونه می‌تواند جریان‌ساز باشد و منجر به تغییر شود؟ یادداشت حاضر صرفاً بازکردن مسأله‌ای است که دغدغه پاسخ به این پرسش‌ها را دارد و هر بخش آن نیازمند پژوهشی عمیق است.

منابع: 

منتشر شده در مجله فرهنگی هنری تزرو
عکس از: احسان مروجی

 

https://telegra.ph/به-سوی-معماری-سیاست%E2%80%8Cورز-01-25

فرآیند مرمت مشارکتی بازار تبریز

فرآیند مرمت مشارکتی بازار تبریز
نویسنده: 
فرشید مقدم سلیمی و سارا کریمی
فرآیند مرمت مشارکتی بازار تبریز
میراث فرهنگی: 

مصاحبه با اکبر تقی زاده
بازار تاریخی تبریز برای چندمین بار آتش گرفت و صدمات زیادی را متحمل شد. این بازار که به ثبت ملی و جهانی رسیده، موفق به دریافت جایزه معماری آقاخان شده و سالانه بازدیدکنندگان بسیاری را از سرتاسر جهان به تبریز می آورد، بارها و بارها طعمه آتش شده و شعله های آتش و فوران آب، حیات ساختار تاریخی اش را تهدید کرده است.

معمارنت در چندین مطلب لزوم تهیه دستورالعمل پیشگیری و مدیریت بحران برای مکان های تاریخی را یادآوری کرده است. اما مثلی است که می‌گوید: «اشتباه مکرر، دیگر اشتباه نیست، تصمیم است.» حالا با مشاهده آتش سوزی بازار تبریز، گفتگویی نسبتا قدیمی با مهندس اکبر تقی زاده مدیر وقت سازمان میراث فرهنگی تبریز، در زمان مرمت بازار تاریخی تبریز را منتشر می کنیم که حاوی ضرورت توجه به نظرات حامیان میراث فرهنگی را بار دیگر نشان می دهد.

سیمای تهران در پژوهشی فراموش شده

سیمای تهران در پژوهشی فراموش شده
منابع پژوهش: 
نویسنده: 
مهرداد بهمنی

مشخصات کتاب:
تهران-56
سیمای تهران در پژوهشی فراموش شده
به کوشش محسن گودرزی وآرش نصر اصفهانی
چاپ: اول
تهران: نشر نی
تاریخ: 1398

در اسفند 1356 دبیرخانه شورای نظارت بر گسترش شهر تهران پژوهشی را با عنوان «گزارش اجمالی درباره تهران، وضع موجود و پیشنهادات» منتشر کرد که بیانگر نگاه مدیران و کارشناسان به حال و آینده تهران در سال 1356بود. امروز ما پس از چهار دهه، آیندۀ آن گزارش را پیموده ایم و قادریم پیش‌بینی‌های آنرا با واقعیت محک بزنیم.
گردآورندگان کتاب با همین پرسش به سراغ این پژوهش رفتند و در توضیح این انگیزه مقدمه ای بر آن نوشتند که با هم چند بخش از آن را می خوانیم:

فراخوان کنفرانس 2019 تاهاب با موضوع شهروندان و شهر

فراخوان کنفرانس 2019 تاهاب با موضوع شهروندان و شهر
فراخوان کنفرانس 2019 تاهاب با موضوع شهروندان و شهر

 دهمین کنفرانس تاهاب با موضوع «شهروندان و شهر: تحولات شهری در پاکستان و منطقه» نوامبر 2019 در لاهور پاکستان برگزار می‎شود.

در فراخوان پذیرش مقاله برای این کنفرانس، از متخصصان علاقه مند برای شرکت در این گردهمایی دعوت شده است. برای شرکت در این رویداد علمی علاقه مندان می توانند چکیده طرح پژوهشی خود را در 300 کلمه تا 30 ژوئن برای تاهاب به این آدرس ایمیل (thaap.conference@gmail.com) کنند.
همچنین تاکید شده که کمیته انتخاب مقالات در کوتاه ترین زمان ممکن مقالات برگزیده را اعلام خواهند کرد. پس از پذیرش چکیده، مهلت ارسال اصل مقاله تا 31 اکتبر 2019 خواهد بود.

مسئله بحرانی، توزیع مواهب ناشی از رشد بخش مسکن است

مسئله بحرانی، توزیع مواهب ناشی از رشد بخش مسکن است
گفتگو از: 
فردین یزدانی

معمارنت: فردین یزدانی، پژوهشگر حوزه اقتصاد و از کارشناسان صاحبنظر در مباحث اقتصاد سیاسی مسکن و مستغلات است که مسئولیت انجام طرح های جامع مسکن در سال های 1385 و 1392 را برعهده داشته است.

معمارنت برای پرسش درباره تاثیر عملی طرح جامع و وضعیت مسکن در سال‌های کنونی، همچنین سرنوشت طرح پیشنهادی مسکن عمومی به سراغ ایشان رفته است. مشروح گفتگو را در ادامه می خوانید:
ـ اکنون بیش از 5 سال از آخرین طرح جامع مسکن می‌گذرد. ارزیابی شما از سرنوشت این طرح در میدان عمل چیست؟ و طرح جامع مسکن اکنون به کجا رسیده‌است؟

شهر: 

آیا روز معمار در معماری ما موثر بوده است؟

آیا روز معمار در معماری ما موثر بوده است؟
معماری: 

نزدی شاه‌رخُ و فوت شد امکان حافظ

چه کنم، بازی ایام مرا غافل کرد

بازهم روز معمار از راه رسید و از هر سو ندای تبریک و تهنیت بلند شد. شاید آنقدر که درباره معماری اسب سخن تاخته شده، پای عمل به رفتن گام نگذاشته است. ترس از آن است که معماری به این منوال مصداق شعر حافظ شود و عبرت آیندگان. از نگاه کسانی که دغدغه معماری دارند؛ با آن که زمان می گذرد اما کماکان نابسامانی، قوت سفره اهل حرفه است. در سالی که گذشت به روال گذشته چرخ نهاد آکادمیک بدور از نیاز‌های واقعی جامعه و در دور معهود خود بر تولید کمی چرخید.

ساختارهای جمعی حرفه هم، از پایین دچار یأس و بی‌تفاوتی  و از بالا هم اسیر چنبره تارهای شبکه دولتی و عمومی و خصوصی ماند. شرایط اقتصادی هم به همراه کاهش بودجه‌های عمرانی، ابهام در آینده پیش رو همراه با افزایش هزینه ها، آوار اقتصاد بر فرهنگ و هنر و معماری را فزونی بخشید. با این همه هنوز جزایر منفردی به اصول حرفه‌‌ای و مسئولیت اجتماعی باور دارند و همین جزایر منفردند که موجب امید به آینده و عامل ماندگاری کشتی متلاطم ساختار حرفه ما هستند.

منابع: 

عکس : معماران جوان در حال اجرای طرح مسابقه معمارنت برای ارتقاء سکونتگاه‌های غیر رسمی در نیشابور